Sıralı düğümler yöntemi ile Bayes ağı temelli fizyoterapi karar destek aracı öğrenilmesi

Kas iskelet rahatsızlıklarının sağlık sistemi üzerindeki yükü nüfusun yaşlanması sebebiyle artmaktadır. Hastaları doğru zamanda doğru klini˘ge yönlendiren karar destek araçları sistemin yükünü azaltabilir. Bayes Ağları (BA) verinin yetersiz olduğu durumlarda uzman bilgisi ile verinin birleştirilmesine olanak sağlayan ve klinik karar destek için tercih edilen bir modelleme aracıdır. BA, değişkenler arasındaki sebepsel ilişkilerin yönlü çevrimsiz bir grafik ve koşullu olasılık tabloları (KOT) ile ifade edildiği modellerdir. BA, değişkenleri temsil eden düğümler ve bu düğümler arasındaki ilişkileri temsil eden kenarlardan oluşur. BA’nın grafik yapısı büyüdükçe, öğrenilmesi gereken parametre ve ihtiya¸c duyulan veri miktarı d¨u˘g¨umler arasındaki ili¸skilerin sayısına g¨ore ¨ustel olarak artar. Fizik tedavi gibi y¨uksek miktarda kaliteli veri toplamanın zor oldu˘gu alanlarda veriden BA ¨o˘grenebilmek i¸cin KOT’lardaki parametre sayısını azaltan y¨ontemlere ihtiya¸c duyulmaktadır. Sıralı d¨u˘g¨umler y¨ontemi, de˘gerleri monotonik ve sıralı artan d¨u˘g¨umlerin KOT’larını 0 ile 1 arasında sınırlı s¨urekli bir da˘gılıma yakla¸stırarak parametre miktarını azaltmayı ama¸clar. Onceki ¸calı¸smalarda sıralı d¨u˘g¨um y¨ontemi uzman bil- ¨ gisi ile kullanılmı¸s, veriden sıralı d¨u˘g¨um parametrelerini ¨o˘grenmek i¸cin herhangi bir ¸calı¸sma yapılmamı¸stır. Bu ¸calı¸smada sıralı d¨u˘g¨umler y¨ontemi ile KOT’ları veriden ¨o˘grenmeye y¨onelik yeni bir y¨ontem geli¸stirilmi¸stir. Bu y¨ontem, sıralı d¨u˘g¨umlerin yakınsadı˘gı s¨urekli da˘gılımı 0 ile 1 arasında kesilmi¸s normal da˘gılım olarak tanımlamı¸stır. De˘gi¸skenler arasındaki ili¸skiler bu da˘gılıma dayalı regresyon modelleri ile tanımlanmı¸s, modellerin parametrelerini veriden ¨o˘grenmek i¸cin dereceli azaltma algoritması kullanılmı¸stır. Bu y¨ontemler ¨ornek BA ve geli¸stirilen fizyoterapi karar destek aracı üzerinde uygulanarak sonuçlar değerlendirilmiştir