Osmanlı-İngiliz İlişkilerinin Kişisel Boyutu: Damat Ferit Paşa (1853-1923) ve İngiliz Yerleşik Nizamı

Bu projede, Cambridge Üniversitesi’nden Dr. Kate Fleet ile önceki bir projemize yönelik yaptığımız arşiv çalışması sırasında ulaştığımız Sadrazam Damat Ferit Paşa’nın İngiliz Parlamenter Aubrey Herbert’e (1880-1923) 1907-1923 yılları arasında yazdığı ve şu anda Herbert’ın özel arşivinin bulunduğu İngiltere’deki Somerset County Archives’da saklanan Fransızca 20 adet mektubundan yola çıkılarak Damat Ferit’in İngiliz yerleşik nizamı ile kurduğu yakın ilişki incelenecektir. Osmanlı Devleti’nin en kritik dönüm noktasında Damat Ferit Paşa’nın elinden çıkan bu mektuplar, Damat Ferit’in zihin yapısı, kültür düzeyi, siyasi görüşleri ve İngiltere’ye bakış açısı hakkında ilginç ipuçları elde etmek için kullanılacaktır. Ayrıca bu mektuplarda adı geçen kişiler üzerinden o dönemin toplumsal düzeni, Osmanlı-İngiliz ilişkilerindeki ‘insan faktörü’ ve çok az sayıdaki İngiliz’in nasıl Osmanlı Devleti ile İngiltere arasında köprü görevi gördüğü ortaya konulacaktır. Damat Ferit Paşa’nın hem Aubrey Herbert hem de o dönemde irtibat halinde olduğu diğer İngilizlerle olan ilişkileri ‘kişisel diplomasi’ tartışması üzerine oturtularak, kişiler arasındaki ilişkilerin devletlerarası ilişkilerde ne denli etkili olduğu sorusu bütün boyutları ile ele alınacaktır