Türkiye’de Hane Halkı Yapıları ve Evlilik Pratiklerinde İkili Resim: Geleneklerin Yanı Sıra Değişimin Yansımaları

Çalışmada, Türkiye Aile Yapısı Araştırması 2006, 2011 (TAYA) ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Evlenme ve Boşanma İstatistikleri (2002-2016 yılları arası) ilgili istatistik verilerini temel alarak, Türkiye’de ailenin (ebeveynler ve kardeşler) eşlerin evlilik pratikleri ve aile yapılarındaki rolü incelenmektedir. Ülkemizin demografik yapısına ilişkin ciddi bir akademik yazın birikimi bulunmaktadır. Bu yazında Türkiye’nin bazı il ve bölgelerinin Batı ülkelerinde gözlenen demografik dönüşüm süreçlerini izlediği ancak diğer il ve bölgelerde dönüşümün yavaş olduğu ya da dönüşüme direnç gözlendiği belirtilmektedir. Bu saptamalar daha çok ilk evlilik yaşı ve doğurganlık göstergelerinin analizine dayanmaktadır. Biz bu çalışmada, diğerlerinden farklı olarak, geleneğin ve değişimin evlilik örüntüleri ve aile yapılarına yansımalarını tartışmaktayız. Bu tartışma kapsamında, Türkiye’de bölge, eğitim ve sosyo-ekonomik statüye (SES) bağlı olarak evlilik örüntüleri (evliliğin nasıl kurulduğu, ilk evlilik yaşı, evlilik kararının kimler tarafından alındığı, eşten beklentiler, evlenilecek kişiyle tanışılan sosyal çevre gibi) incelenmektedir. Çalışmanın temel bulgusu, ülkemizde evlilik örüntüleri açısından eğitim, SES ve bölgeye dayanan ikili bir yapının mevcut olduğudur