YAĞIŞIN ZAMAN VE MEKÂNDA DAĞILIMININ ELDE EDİLMESİ

İklim ve hidroloji açısından yağışın çok önemli bir parametre olduğu düşünüldüğünde, bu parametrenin mekãnsal ve zamansal dağılımının ve değişiminin incelenmesi gelecekteki iklim koşulları ve su kaynakları hakkında faydalı fikirler verebilir. Bu nedenle yağışın zamansal, mekãnsal ve mekãnsal-zamansal dağılımlarının doğru bir şekilde haritalanması hidrolojide, iklim biliminde, tarım biliminde, ekolojide ve diğer çevre bilimlerinde birçokuygulamada önemlidir. Bu çalışmada Türkiye’nin toplam yıllık ve uzun yıllar toplam yıllık yağış değerlerinin mekãnsal-zamansal dağılımları ve değişimleri analiz edilmiştir. Çalışmanın ana veri kaynağı meteorolojik istasyonlarda ölçülmüş aylık yağış değerleri ve bununla mekãnsal olarak ilişkili geniş kapsamlı veri setleridir. Bunlar yükseklik, yüzey pürüzlülüğü, deniz kıyısına mesafe, akarsu yoğunluğu, bakı, arazi kullanımı ve ekolojik bölge olarak belirlenmiştir. Fırat havzasının yıllık yağış değerlerine “mekãn-zaman Sıradan Kriging” ve “mekãn-zaman Evrensel Kriging” yöntemleri kullanılmıştır. Enterpolasyon yöntemlerinin karşılaştırılması 10 gruplu çapraz sağlama yöntemi ile yapılmıştır. Doğruluk değerlendirmesi işlemi Kare Kök Ortalama Hata (RMSE) ve R-kare (r2) istatistiksel ölçütler kullanılarak yapılmıştır