Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Türkiye’deki entellektüel hegemonyası: Gramsci’ci bir inceleme

This thesis attempts to examine the relationship between liberal intellectuals and the Justice and Development Party (Adalet ve Kalkınma Partisi, AKP) in Turkish politics. The Justice and Development Party was elected to power in the 2002 general elections, and has been continually in power since. The rise of the AKP was interpreted as a real historical break in Turkish politics since the foundation of the Republic of Turkey, and sparked the emergence of new public discussions and academic debates on the significance of the party to Turkish politics. The rise and rule of the AKP was also prepared by the formation of a group of intellectuals who classified themselves as liberals or democrats, those focused on in this study comprising mainly columnists in Turkish newspapers. This intellectual stratum showed an exceptional sympathy and support towards the AKP, especially between the years 2002-2011, which also corresponded to the establishment of hegemony of the AKP in Turkish politics and the AKP's furthering of neo-liberalization. This study analyzes the nature and multiple dimensions of the relationship between liberal intellectuals and the AKP in Turkish politics and within the larger context of neo-liberalism. The study employs concepts of hegemony and passive revolution and intellectuals developed by Antonio Gramsci, as a theoretical framework, and argues that this intellectual stratum provided the AKP with an ideological leadership during the establishment of the hegemony of the party in Turkish politics and contributed to the perpetuation of neo-liberalism in Turkey by the agency of the AKP.Bu tez Türkiye’de 2002 yılında iktidara gelen Adalet ve Kalkınma Partisi ile aynı dönemde kamu alanında beliren ve liberal entelektüeller olarak nitelenen ve birçoğu Türk medyasında köşe yazarı olan entelektüel zümre arasındaki ilişkiyi eleştirel bir çerçeveden incelemektedir. Çalışma temel olarak Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Türk siyasetinde iktidara gelişini ve 2002 yılından bu yana güçlenerek süre gelen iktidarını Gramsci’nin hegemonya kavramı etrafında inceleyip, neo-liberalizm ile ilişkilendirerek açıklamaktadır. Genel olarak bu çalışma AKP’nin son 10 yılda Türk siyasetinde kendi iktidarını tesis ederken aynı zamanda Türkiye’de neoliberal dönüşümün yeni aktörü olduğunu savunmaktadır. Çalışma AKP’nin Türk siyasetindeki yükselişine ve 10 yıllık iktidarına bu çerçeveden yaklaşarak, liberal entelektüeller ile AKP arasındaki ilişkiyi Gramsci’nin hegemonya tesisinde entelektüellere atfettiği rolü temel alarak analiz etmektedir. Liberal entelektüeller ile AKP arasındaki ilişkiyi birçok temelde ele alan bu çalışma, liberal entelektüellerin AKP’yi Kemalist ideoloji ve düzene karşı demokratik alternatif olarak gördüklerini ve Türk kamuoyuna da medya aracığıyla partiyi aynı şekilde yansıttıklarını saptamaktadır. Liberal entelektüeller AKP’ ye karşı söz konusu yaklaşımları ve partiyi Türk kamuoyunda Kemalizm karşısında demokratik-liberal alternatif bir oluşum olarak sunarak aslında bu partinin Türk siyasetindeki hegemonyasını kurmasında ve Türkiye’de neo-liberalizmin derinleşmesinde işlevsel bir rol oynamışlardır.M.S. - Master of Scienc