2000'li Yıllarda Türkiye'de Kömür Madenciliğinin Ekonomi Politiği: Soma Havzası Örneği

Enerji sektörünün yapısı devlet, sermaye ve emek arasında özel bir ilişki biçimine işaret etmektedir. Neoliberal dönüşüme, ve özellikle özelleştirme uygulamalarına, paralel olarak enerji politikaları kamu politikalarının gündeminden çıkarılmış özel sektör yatırımları teşvik edilmeye başlanmıştır. Sonuç olarak, enerji sektörü üretken sermaye oluşumu için önemli bir girdi haline gelmiştir. Ayrıca, bu süreç doğal alanların sermaye birikimi için kullanılmasına işaret ettiği ölçüde, bu alanlardaki sınıfsal yapıyı da değişime uğratmıştır. Bu alanda yaşayan nüfus, köylüler, mülksüzleştirme ve işçileştirme yollarıyla sermaye birikim sürecine entegre edilmiştir ve dolayısıyla sınıf mücadelesinin yeni biçimleri ortaya çıkmıştır. Bu süreçlerde kömür madenciliğinin önemi hem neoliberalizmin yapısal özelliklerini temsil eder nitelikte olması hem de sektörde rödovans sözleşmesi gibi uygulamalarla devlet-sermaye-emek arasında özgül bir ilişkiye sebep olmasından kaynaklanmaktadır. Bu çalışmanın saha çalışması için Türkiye’de linyit üretimi yapılan öncü havzalardan birisi olan Soma seçilmiştir. Soma, Türkiye kömür madenciliğindeki tarihsel rolü ve özgül toplumsal ve iktisadi özellikleriyle bu çalışma için uygun bir örnek teşkil etmektedir. Bu tezde, neoliberalizmin Manisa’nın Soma ilçesinde kömür madenciliğinin tarihsel dönüşümü; devletin değişen politikaları, bölgedeki özel sektör yatırımları ve bunların üretim süreçlerine ve yerel emek gücünün sınıf deneyimlerine etkilerine atıfla ele alın