MAKRÎZÎ’NİN EL-HITAT ADLI ESERİNDE MISIR VE İFRÎKIYYE’DE MEZHEPLERİN ORTAYA ÇIKIŞI

Kendine özgü edebî bir üslubu, etkili bir tarih anlatımı olan ve tarihçi kimliği ile karşımıza çıkanTakiyyüddîn Ahmed b. Alî b. Abdilkâdir b. Muhammed el-Makrîzî (1364-1442), İslâm tarihinin enbüyük tarihçilerinden birisidir. Memlûk Dönemi’nin başarılı müellifi birçok alanda farklı eser kaleme almıştır. Makrîzî’nin bu önemli eserlerinden birisi el-Mevâ‘iz ve el-İ‘tibâr bi Zikr el-Hıtat ve elÂsâr adlı meşhur kitabıdır. Makrîzî’nin bu eseri; tarih, coğrafya, dinler tarihi, biyografi ve kurumlartarihi açısından son derece öneme sahip olup İslâmî devir Mısır tarihi hüviyetindedir. Bunun yanısıra el-Hıtat, Mısır’ın şehir tarihini ve coğrafyasını ele almakta olup büyük şahısların hal tercümelerihakkında önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Eserde birçok konu hakkında ve mezhepler tarihi hususunda da çok önemli bilgiler yer almaktadır. Mısır ve İfrîkıyye’de Sünni ve Şiî düşüncenin ne zamanyaygınlaşmaya başladığı ve ne derece etkili oldukları hakkında dikkat çekici bilgiler nakletmekteolan eser, bu bölgelerin mezhepler tarihinin anlaşılması hususunda müracaat edilmesi gereken birkaynaktır. Bu çalışmamızda el-Hıtat’ta Mısır ve İfrîkıyye’de mezheplerin ortaya çıkışı ve etkileri hususunda önemli birtakım bilgiler tespit edilmiş, müellifin bu meseleleri anlatırken konuya yaklaşımtarzı ile nasıl bir usul ve yöntem takip ettiği hususları değerlendirilmiştir. Bunun yanı sıra Mısır veİfrîkıyye’de mezhep disiplininin oluşmasında etkin rol oynayan mezhepler ve temsilcileri üzerindedurulmuştur.Takiyyüdd?n Ahmed b. Al? b. Abdilk?dir b. Muhammed el-Maqr?z? (1364-1442), who had a unique literary style and an effective history narration, and who is known for his historian identity, is one of the greatest historians of Islamic history. The successful writer of the Mamluk period wrote many different works on the field. One of Maqr?z?’s important works is his famous book Kit?b al-maw??i? wa l-i?tib?r bi-?ikr al-?i?a? wa l-???r. This work is extremely important in terms of history, geography, religion history, biography, and institutional history; and it is like identity document of Islamic Period Egyptian History. In addition, al-Hi?a? deals with the city history and geography of Egypt, and conta- ins important information about the lives of individuals. The work also contains very important infor- mation about many subjects and the history of the madhhabs. The book, which conveys remarkable information about when the Sunni and Shiite thought in Egypt and North Africa began to spread and to what extent these thoughts were effective, is a resource to be consulted about the understanding of the madhhabs history of the region. The study identified a number of important facts about the emergence and effects of the madhhabs in Egypt and North Africa in al-Hitat. The author’s approach to addressing these issues and the methods he followed when describing them were assessed. In addition, madhhabs which played an active role in the formation of sectarian discipline in Egypt and North Africa, and their representatives were addressed