Selection of the most suitable vehicle for the intercity transport sector with multi-criteria decision analysis methods: The case of Duzce city

YÖK Tez No: 67607117.02.2022 tarihine kadar kullanımı yazar tarafından kısıtlanmıştır.Karayolu ulaşım sektöründe faaliyet gösteren seyahat işletmelerinin en önemli hizmet unsurlarından biri sahip oldukları yolcu otobüsleridir. İşletmelerin bünyelerine yeni otobüs alımı söz konusu olduğu durumda, karar verici konumundaki yöneticilerin karar problemini birçok farklı kritere göre değerlendirmek durumunda olması, karar verme sürecini zorlaştırmaktadır. Bu nedenle, işletmelerin faaliyetlerinin sürdürülebilirliği açısından büyük öneme sahip olan karar verme süreçlerinin bilimsel metotlara dayandırılması, rasyonel kararlar alınmasına katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda, nicel ve nitel yapıdaki çok sayıda kriteri bir arada değerlendirmeyi gerektiren karar problemlerinde Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılarak daha doğru ve etkin kararlara ulaşılabilmektedir. Bu tez çalışmasının amacı, Düzce ilinde faaliyet gösteren seyahat işletmelerinin yeni otobüs alımı karar süreçlerinin ÇKKV ile incelenmesi ve en iyi otobüs markasının belirlenmesidir. Bu kapsamda, çalışma için belirlenen 10 alternatif otobüs markası, dört ana kriter ve 16 alt kritere göre dört farklı ÇKKV yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. İlgili karar probleminin değerlendirilmesinde kullanılan seçim kriterlerinin önem dereceleri, nesnel ağırlıklandırma yöntemi olan Entropi yöntemi ile belirlenmiştir. En uygun otobüs seçimi için ise WASPAS, EDAS ve Gri İlişkisel Analiz yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmada, farklı ÇKKV yöntemleri ile elde edilen sıralamalar Spearman Sıra Korelasyon Analizi ile karşılaştırılmış ve yüksek derecede tutarlı sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışmanın son bölümde sonuçları değerlendirilerek gelecek araştırmalar için akademiye ve sektöre yönelik öneriler sunulmuştur.The passenger buses having by travel companies operating in the road transport sector are one of the most important service components. When it comes to the purchase of new buses for the companies, the fact that managers in the position of decision-makers have to evaluate the decision problem according to many different criteria makes the decision-making process difficult. Therefore, the decision-making processes which have great importance in terms of the sustainability of the activities of the companies, to be based on scientific methods, contribute to making rational decisions. In this context, it is possible to reach more accurate and effective decisions by using Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods in decision problems that require evaluating many criteria in a quantitative and qualitative structure. The aim of this thesis research is to examine new bus purchase decision processes of travel companies operating in Duzce province, with MCDM and to select the best bus model. In this context, 10 alternative bus models determined for the study have been evaluated utilizing four different MCDM methods according to four main criteria and 16 sub-criteria. The importance levels of the selection criteria to be used in the evaluation of the decision problem have been specified by the Entropy method being the objective weighting method. WASPAS, EDAS and Grey Relational Analysis methods have been used to perform the bus selection. In the study, the rankings acquired with different MCDM methods have been compared with Spearman Rank Correlation Analysis and highly consistent results have been reached. In the last part of the study, by evaluating the overall results, suggestions for the literature and the sector are presented to inspire future researches