Galata Şer’iyye Sicilleri Işığında Osmanlıda Kadının Ekonomik Hayattaki Tasarrufları

Özet İnsanlar hayatlarını sürdürmek için bir gelire sahip olmalıdırlar. Bu geliri kişi kendisi değişik ekonomik faaliyetler yaparak elde etmektedir. Kişiler sahip oldukları ekonomik değeri ya kendisi işletir ya da başka şekillerde iktisadi hayatın içine sokar. İktisadi faaliyetler toplumun yarısını oluşturan kadınlar tarafından da yapılabilmektedir. Osmanlıda kadın aile içerisinde oldukça önemli bir konuma sahipti. Kadın aile içerisindeki görevlerini yerine getirdiği gibi çalışma hayatında yer alıp ekonomik tasarruflarda da bulunabilmekteydi. Kadınların sosyal yaşamlarına ilişkin bilgiler az olsa da, bilhassa dönemin şer’iyye sicillerinde ekonomik durumları ve tasarrufları ile ilgili muhtelif bilgilere ulaşmak mümkün olabilmektedir. Özellikle kadınların gayr-i menkul ve eşya satışı konusunda etkin oldukları söylenebilir. Kadınının ekonomik hayattaki varlığı ve bir aktör olarak oynadığı roller hakkında bilgilere ulaşmak mümkündür. Kadınların taşınır ve taşınmaz mülk sahibi olma hakları bulunmaktadır. İslam hukukuna göre; kadın yaşadığı sürece erkeğin kadının mallarına el sürme hakkı bulunmamaktaydı. Özellikle kadının şehirlerde kendisine miras yolu veya azda olsa kendisinin çalışarak kazandığı mülkler üzerinde çeşitli tasarrufları olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Osmanlı toplumunda kadının ekonomik tasarrufları üzerinde durmak ve bunlar hakkında değerlendirmeler yapmaktır. Çalışmada temel alınacak Galata şer’iyye sicilleri yanında yapılan araştırmalar üzerinden konu değerlendirilecektir