Türkiye Türkçesi Sözlüğü Üzerine Dilsel Yaklaşımlar

Sözlükler, oluşturulma ve biçimlendirilmeleri aşamasında genel doğruluk, mantıksallık ve eleştirellik yönünden bazı ikircikli özellik gösterirler. Sözlük içi ve dışı yapılandırmada yerleşik ve ölçünlü bir yöntemin bulunmaması ya da var olan yöntemin uygulanmamasından kaynaklanan bu durum, sıklıkla ve yoğunlukla madde başı kelimelerinin belirlenmesi ve tanımlanmasında görülür. Aralarında anlam ayırtısı bulunan “karşılık” veya “anlamdaş” madde başı kelimelerle ile ilgili yeni ve ayrı bir tanım yapılmaması, madde başı kelimeler arasındaki karşılıkların kendi anlam basamaklarında gösterilmemesi, madde başı kelime kökenlerinin tam ve doğru olarak verilememesi madde başı kelimelerin doğru tanımlanmaması ve bağdaştırıl maması sözlüklerin, konumuz bağlamında “Türkiye Türkçesi Genel Sözlüğü”nün önemli madde başı sorunlarındandır. Sözlüklerde madde başı kelimeye “karşılık” veya “anlamdaş" olarak gösterilen dil birlikleri, tanım veya açıklama cümlesinin bir birine denk ve eşlenik öğelerini oluşturmuyor ve dizimsel ve dizisel ilişkileri bu bağlamda gerçekleşmiyorsa, sağlam anlatımda doğru cümle oluşturamama “sebk-i ınevsûl”, ibareler arasında uygun bağlama yapamama “fesâd-ı telif’, sözü maksada uygun kullanmama Lafzî Ta’kid ve tanımlamayı doğru yapamama Manevî Ta’kid gibi yanlışlar yapıldığı unutulmamalı, sözlükler bu yönleriyle gözden geçirilmeli ve yeniden değerlendirilmelidir