İslam felsefesinde mutluluk

ÖZETİnsanoğlunun her çağda ve zamanda elde etmek istediği, dolayısıyla felsefede de ne olduğu ve nasıl kazanılacağı hep tartışılagelmiş olan mutluluk konusu, İslâm felsefesinin de önemli konularından biridir. Bu çalışmada IX-XI. yüzyıl arasındaki dönemde İslâm felsefesini temsil eden önemli filozoflardan Kindî, Râzî, Fârâbî, Âmirî, İhvân- Safâ, İbn Miskeveyh ve İbn Sinâ'nın mutluluk görüşleri incelenmiştir. Birinci Bölümde, görüşleri incelenen filozofların gerçek mutluluk dediği mutluğun mahiyeti, belli kavramlardan hareketle belirlenmeye çalışılmıştır. Yine aynı bölümde mutluluğun hangi konularla alakalı olduğunu ve dolayısıyla nasıl ele alınıp incelenmesi gerektiğine de işaret edilmiştir. İkinci ve Üçüncü bölümlerde ise birinci bölümde ortaya çıkan tabloya uygun bir şekilde ilkin mutluluğa götüren bir yol olarak görülen felsefe ve dolayısıyla ilimler incelenmiş, sonra bir bütün olarak insan, onun alemdeki yeri, nefsi ve güçleri incelenerek mutluluk ilkesinin ahlâkı nasıl belirlediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Toplum ve mutluluk konusuna ayrılan Üçüncü Bölümde ise mutluluk için bir toplum içinde yaşamanın şart olup olmadığı araştırılmıştır. Bu bölümde ayrıca iyi ve kötü kavramlarıyla kötülük sorunu da mutlulukla alakası bakımından incelenmiştir. Mutluluk görüşleri incelenen filozofların mahiyetini açıklamaya, varlığını temellendirmeye ve nasıl kazanılacağını göstermeye çalıştıkları mutluluk, "gerçek, devamlı ve en yüce" dedikleri mutluluktur. Bu mutluğu ifade eden terimler "es-saadetü'l-kusvâ, es-saadetü ale'l-hakika, el-lezzetü's-sermedî"... gibi terimlerdir. Yine en son gaye, en yüksek iyi (summum bonum) ve nihai yetkinlik de bu mutluluğa işaret etmektedir.SUMMARYThe name of the thesis: Happiness in İslamic Philosophy The happiness subject, manking have ever wanted to reach, and alweys discussed its character and how to gain in philosophy, is one of the mort important subjects of İslamic philosophy. İn this thesis, Kindî, Râzî, Fârâbi, Âmirî, İhvân-ı Safâ, İbn Miskeveyh and İbn Sina's, represent atives of İslamic philosophy in the period between IX.and XI. centuries, opinions about happiness are studied. In the first chapter, the character of happiness, regarded as genuine happiness by those philosophers, is tried to be defined in accordance wiht principal concepts. In addition, the subjects, concerning happiness, and thus how to study it are dealt with. In the second and third cehapters, in accordance with the consequence of the first cehapter, First, the philosophy and sciences, as the ways taking to the happiness, are investigated. Later, that how the principle of happiness defines the ethics is tried to be fixed by dealing with manking as entirely, his place in the üniverse, his soul and abilities. The third chapter is assigned to society and happiness, and also in this chapter, whether or not living in a society is a condition for happiness is dealt with. In addition the concepts of good and bad, and the problem of badness are investigated from the aspect of their connection with happiness.The happiness those philosophers try to explain, originate and designate how to reach, is happiness they call "genuine, permanent and the most lofty". This happiness is expressed in the terms such as " al-saade al-kusvâ,, al-saade al-hakîka, al-lezze al-sermedî" etc. The last aim, summum bonum and the final perfection designate also this happiness