Ağ toplumunda rızanın inşası bağlamında sosyal medya reklam etkileri

Yaklaşık 200 yıla yakındır tekno-sosyal gelişmelerde baş döndürücü değişimler vedevrimler yaşanmıştır. İletişim araçlarında, Gutenberg’in matbaasından günümüzdekienformasyon ve iletişim teknolojilerine, bilgisayar sistemlerine, yeni medya ile sosyal medyaağlarına, internet platformlarına ve nesnelerin internetine varana değin birçok gelişmeyaşanmıştır. Adeta baş döndürücü bir hâl alan bu gelişmeler dünya üzerindeki toplumsalyapıları da etkilemiştir. Bu da beraberinde günümüzde yaygın olan iki önemli toplumsalsistemi; kitle toplumu ve ağ toplumunu meydana getirmiştir. Her iki toplumsal yapıda damedya aracılığıyla simgesel olarak rızanın inşası/imalatı/üretimi gerçekleştirilebilmektedir.Kitle toplumu ve kültüründe elit, ayrıcalıklı ve egemen olan yapılar çıkarlarını korumak vesürdürmek için kitle iletişim araçlarıyla kitlesel anlamda rızanın inşasını gerçekleştirmeyeçalışırlar. Kitle medyası, başta Batılı toplumların kapitalist hegemonyasını korumak vesürdürmek için, egemen bakış açıları ve ideolojileri doğrultusunda bir manipülasyon aracınadönüşebilmektedir. Propaganda ve manipülasyonlarla yapılan yönlendirmeler, toplumunçıkarına olmayan ve onay verilmemesi gereken birçok konuda toplumsal rıza inşa etmiştir.Bilgi, enformasyon, iletişim ve bilgisayar teknolojileriyle birlikte internet, yeni medya vesosyal medya gibi alanlarda yaşanan gelişmeler, kitle toplumundan ağ toplumuna geçilmesinisağlamıştır. Ağ toplumunda da siyasal iktidarlar ile finansal ekonomik yapılara karşı vesonrasında ise sosyal, toplumsal ve kültürel sisteme karşı rızanın imalatı inşaedilebilmektedir. Aynı zamanda günümüzde ki rızanın imalatı, mekânsız ve zamansız olanakışların uzamındaki sanal ağlarla küreyerel ölçekte gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıcagünümüzde dünya nüfusunun yarısından fazlası bu ağları kullanmaktadır. Özellikle sosyalmedya ağlarında propaganda ve manipülasyon içerikli olan reklamlar, tüketimde bulunma veoy verme gibi birçok alanda yönlendirmelere neden olabilmektedir.--------------------In the last 200 years, we have witnessed outstanding changes and revolutions intechno-social developments. There have been many developments in the means ofcommunication, from Gutenberg's printing press to today's information and communicationtechnologies, computer systems, new media and social media networks, internet platformsand the internet of things. These outstanding improvements have influenced social structuresall over the world. This is accompanied by two important social systems that are commontoday mass society and network society. In both social structures, the consent isproduced/constructed/manufactured symbolically through media. The elite, privileged andsovereign structures in the society and culture, aim to constitute mass consent through massmedia to protect and sustain their interests. Mass media is transformed into a manipulationtool in line with the dominant perspectives and ideologies in order to preserve and maintainthe capitalist hegemony of Western societies. In most cases, directives and manipulationsimposed through propaganda build social consent on issues that are unavailing andunapproved. The developments in information, communication and computer technologiessuch as the internet, new media, and social media have led to the transition from mass societyto the network society. In the network society, consent is produced primarily against politicalpowers and financial economic structures following the social and cultural system.Meanwhile, the consent is produced on a glocal scale within virtual networks regardless oftime and space. Moreover, more than half of the world's population is involved in thesenetworks today. Advertisements especially in social media networks aiming propaganda andmanipulation, can lead to redirections in many areas such as consumption and voting