Küçük ve orta boy işletmelere (kobi’lere) yönelik Türkiye finansal raporlama standartlarına göre dönem sonu işlemleri muhasebesi ve anket çalışması

Anahtar KelimelerKOBİ, KOBİ TFRS, Dönem Sonu İşlemleri, Yan Sanayi Borsası ÖZETKOBİ’lerin büyük işletmelerle olan farklılıkları düşünülerek, KOBİ’lere yönelik daha esnek ve basit uygulanabilir standartlar getirmek amacıyla Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) tarafından bir UFRS seti hazırlanmıştır. Temmuz 2009’da Uluslararası Finansal Raporlama Standardı (KOBİ UFRS) adıyla yayınlanan bu set, 2010 yılında Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK) tarafından Türkçe tercüme edilerek KOBİ TFRS adıyla yayınlanmıştır. KOBİ TFRS finansal tabloların düzenlenmesine ilişkin önemli yenilikler getirmektedir. KOBİ TFRS’nin Türkiye’de uygulama sürecine ilişkin belirsizlikler devam etmekte ve KOBİ TFRS ile Türkiye’deki mevcut uygulamalar arasında farklılıklar bulunması da bu süreci doğrudan etkilemektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada amaç, KOBİ TFRS’nin işletmelerin dönem sonu işlemlerine etkisini incelemek olup, bunun yanında Türkiye ve dünyadaki KOBİ tanımlarına, KOBİ’lerin dünya ekonomisindeki yerine ve KOBİ Standartlarının tarihsel gelişim sürecine yer verilmiştir. Bunlara ilaveten, teorik çerçeve esas alınarak envanter, değerleme kavramları ve KOBİ TFRS’ye göre değerleme ölçekleri açıklanarak hesap kalemlerinin KOBİ TFRS’ye göre dönem sonu işlemleri ana kalemler başlığı altında incelenmiş, çalışma örnek uygulamalarla desteklenmiştir. Son olarak, çalışmanın teorik yapısının uygulanabilirliğinin ortaya konabilmesi amacıyla orta ölçekli bir KOBİ üzerinde vaka çalışması yapılmış ve Türkiye’de KOBİ TFRS setinin uygulanması ile birlikte dönem sonu işlemlerinin uygulamadaki etkileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmanın uygulama kısmında, İstanbul Ticaret Odası Yan Sanayi Borsası’nda faaliyet gösteren KOBİ’lerin muhasebe sorumlularının KOBİ TFRS konusundaki bilgi düzeyinin araştırılmasına yönelik bir anket çalışması yapılmıştır. Uygulama neticesinde ulaşılan sonuçlar ortaya konarak sürece ilişkin etkiler belirlenmiş ve çeşitli öneriler ile desteklenmeye çalışılmıştır.Keywords:SME, TFRS for SMEs, year-end transactions, Subcontracting ExchangeABSTRACTBecause of the differences between SMEs and large enterprises, a set of IFRS has been prepared by the International Accounting Standards Board in order to bring more flexible and simply applicable standards for SMEs (IASB). This set, which was published in July 2009 under the title of International Financial Reporting Standards (IFRS for SMEs), was translated into Turkish by Turkey Accounting Standards Board (TASB) in 2010 and published under the title of TFRS for SMEs. TFRS for SMEs bring significant innovations to the preparation of financial statements. Uncertainties related to the application process of TFRS for SMEs in Turkey has been continuing and the existence of differences between TFRS for SMEs and current practices in Turkey affects this process directly. From this point of view, the aim of this study is to examine the effects of TFRS for SMEs to the year-end transactions of businesses. Besides, this study includes the SMEs definitions in Turkey and in the World, the importance of SMEs in the World economy, and historical evolution of the IFRS for SMEs. Additionally, inventory valuation concepts and valuation scales of TFRS for SMEs are explained in the theoretical framework and examined under the title of year-end transactions main items according to TFRS for SMEs, and finally study is corroborated by model applications. Finally, a case study on a medium scaled SME is made in order to indicate the applicability of the theoretical structure of the study and the effects of the TFRS for SMEs application in Turkey on the year-end transactions are introduced. In the application part of the study, questionnaire study was conducted to investigate the knowledge levels of the accounting supervisors of SMEs operating in the Istanbul Chamber of Commerce Industry Stock Exchange about TFRS for SMEs. Effects related to the process were determined on the basis of the application results and were tried to be supported by several recommendations