95 numaralı mühimme defteri (tahlil, transkripsiyon ve özet)

ÖZET Mühimme Defterleri; Dîvân-ı Hümâyûn’da görüşülüp alınan kararların önemli olanları için yazılan ferman ve nâmelerin kaydedilmeleriyle ortaya çıkmış bir defter serisidir. Bu defterler, dîvândan çıkan karaların bir suretinin kaydedildiği defterler olmaları açısından çok önemlidir. Çünkü devletin idârî ve askerî organlarının yapısı, siyâsî konumu, içtimâî ve iktisâdî yansımaları bu defterlerde görülebilmektedir. Bu çalışmamız tahlîl, transkripsiyon, özet ve dizin kısmından oluşmaktadır. Tahlîl, şekil ve muhteva yönünden ikiye ayrılmış; şekil yönü, defterin fiziki durumu ve dili; muhtevası ise defterde anlatılanların kısa açıklamaları şeklindedir. Hükümler Osmanlı alfabesinden Latin alfabesine çevrilmiş ve dil sadeleştirilerek günümüz Türkçesine özetlenmiştir. Çalışmanın sonuna ayrıntılı bir dizin eklenmiş ve defterin orijinali de ekler kısmına konmuştur. Üzerinde çalıştığımız bu defter; vakıflar, kişiler arası anlaşmazlıklar, esnaf problemleri, yönetici ve halk anlaşmazlıkları gibi, daha çok sosyal ve iktisâdî mevzuları içermekte; dönemin en önemli dış sorunu olan Girit kuşatması hakkında herhangi bir hüküm içermemektedir. SUMMARY Muhimme registers are the register series which include fermans and nāmes that are the records of some of the important decisions of the Dîvân-ı Hümâyûn and state letters written to other countries. Since they are one of the copies of the decisions of the Dîvân, they are very important sources for historical studies. Because the information about the administrative and military structure of the state and political, economic and social circumstances of the era can be found in muhimme registers. The present work composed from four parts: analysis, transliteration, summary and index. Analysis part was also divided into two sections in terms of form and content; the form section deals with physical condition and language of the register and the content section is a summary of the contents of the register. Verdicts were transliterated from Ottoman script to Latin alphabet, in addition to that, the language was simplified and the verdicts were summarized. At the end of the study, a detailed index and original version of the register were added. The register which we studied includes mostly social and economic matters of the era, such as foundations, disagreements of the people, problems of the tradesmen, and controversies between administrators and public; however there is no verdict about Cretan war which was the most significant issue of the foreign affairs of the era