Sahihayn’da Ebu Hüreyre’nin İsarailiyat olarak nitelendirilen rivayetleri

ÖZETĐslâm’ın en iyi sekilde öğrenilip yasanabilmesi Kur’ân’ı Kerîm’den sonra Sünnetinbilinmesine bağlıdır. Kur’ân hem Resûlullâh zamanında yazı ile tespit edildiği hem de tevatüryolu ile nakledildiğinden sıhhati konusunda tereddüt olusmamıstır. Ancak hadislerin tamamıResûlullah zamanında yazı ile tespit edilmeyip, rivâyet tariki ile sonraki nesillere intikaletmistir. Bu sebeple hadis ilminde râvinin güvenirliği ayrı bir önem tasımaktadır. Öte yandansahâbeyi Allah Kur’ân’da sözleri ile Hz. Peygamber de hadisleri ile övmüstür. Durumböyleyken sahâbe içerisinde en çok hadis rivâyet eden Ebû Hüreyre, Hz. Peygamber’invefatını mütakib sahâbe sonrasında da Mutezilî ve Sii âlimlerce tenkit edilmistir. Sahâbenintenkitleri daha çok zabta yönelikken Mutezile ve Sia’nın tenkitleri ile modern dönemdeoryantalistlerin, Mahmud Ebû Reyye, Abdülhuseyin Serafeddin el-Musevî ve Seyyid SâlihEbû Bekir’in v.d. tenkitleri ise Ebû Hüreyre’nin hem sahsına hem de rivâyetlerine yöneliktir.Bunun yanı sıra Buhârî ve Müslim’in Sahihleri yüzyıllardır müslümanlar tarafındanKur’ân’dan sonra en güvenilir kitaplar olarak kabul edilmistir. Son dönemde ise yüksek sesledile getirilen görüslerden birine göre Sahihayn’daki bütün hadisler sahih değildir aksinde bukitaplarda zayıf ve isrâilî rivâyetler mevcuttur seklindedir. Sahihayn’da isrâilî rivâyetbulunduğu iddiası Đslâm’ın kendinden önceki dinlerden özellikle de Yahudilikten derlenerekolusmus bir din olduğu ve ihtiva ettiği bütün güzellikleri Yahudiliğe borçlu olduğu savınadayandığından bu iki güvenilir hadis kitabında iddia edildiği gibi isrâilî malzemenin olupolmadığının tespiti ayrıca önem arz etmektedir.Arastırmamız kapsamında Ebû Hüreyre’nin Sahihayn’da israiliyât diyenitelendirilen yirmi farklı rivâyeti tahlil, tahriç, teferrüd ve değerlendirme baslıkları altındaincelenmistir. Netice itibariyle rivâyetlerin çoğuna yöneltilen tenkitlerin hadisleri literalokumadan kaynaklandığını, bunun yanı sıra rivâyetlerdeki hataların her zaman EbûHüreyre’den kaynaklanmadığını çoğunlukla tâbiûn ve etbâu’t-tâbiîn tabakasındaki râvîdenkaynaklandığını söyleyebiliriz.ABSTRACTThe best way of learning and then living of Islam depends on knowing Qur’an and after that Sunna. There is no hesitation about the authenticity of the Qur’an because ıt has been recounted with both writing at the time of Prophet and rumor. But not all of the Hadiths recorded with writing, ıt has been translated with the way of rivayat. So the reliability of ravi is so important in the science of Hadith. On the other hand the Qur’an praises with some verses and the Prophet with hadiths sahaba. While the case is so, Ebu Hurayra who is one of the most translater of Hadiths was criticized after the death of Prophet by the Mutezila and the Shi’ites scholar. While the criticism of sahaba was generally about his memory, the Mutazila, Si’ites and the oryantalists and the modern scholars like Mahmud Ebu Rayya Abdulhuseyn Sarafaddin and the others about both his memory and personality.Besides the books of Buhari and Muslim were regarded as the most reliable books after the Qur’an. In recent times, there is some criticism that all of the rivaya of these book is not genuine even there is Israelî and weak rivaya in these boks. The claim of the existence of ısraelî rivaya in Sahihan depends on the thought that the Islam derived from the other religion especially Judaism and ıt owes to these religon. So ıt is crucial point that if there is really ısraelî rivaya in them or not.In the context of our research, the twenty different rivaya of Ebû Hurayra in the Sahihan which called Israelî are examined under the title of analysis, extracted, single and evaluation. In conclusion we can say that all of these criticism stems from literal reading of the Hadiths and besides the mistakes in rivaya generally resulted from not Ebu Hurayra but Tabiun and Etbau’t-tabiin