Teşvik sistemlerinin çalışanların örgüte bağlılığına etkisi ve bir araştırma

ÖZETBu çalışmanın amacı, örgütlerde teşvik sistemleri uygulanma durumu ve bunların öneminin örgüte bağlılık üzerine etkilerini belirlemektir. Araştırma ile toplanan veriler, işletmelerin uyguladığı teşvik sistemleri hakkında daha gerçekçi değerlendirmelerin yapılmasına ve çalışanların beklentileri doğrultusunda teşvik sistemlerinin uygulanması ile çalışanların işletmeye olan bağlılıklarının arttırılmasında işletme ve işletme yöneticilerine yol gösterebilir. Öncelikle çalışmada literatür taraması yapılarak konu teorik bir çerçevede sunulmuştur. Konunun teorik çerçevesi 3 ana bölümden oluşmuştur. Çalışmanın ilk bölümünde teşvik sistemleri, ikinci bölümünde örgüte bağlılık konuları ele alınmış ve üçüncü bölümünde konuyu desteklemek amacıyla bir uygulama yapılmıştır. Uygulama ISO ilk 500 içerisine giren yağ sanayiinde faaliyet gösteren bir işletmede 252 kişi üzerinde yapılmıştır.Uygulamada çalışanın demografik bilgilerini içeren 8 soru, teşvik sistemlerinin uygulanma durumuna yönelik ve bunların önem derecesine yönelik olarak 1’den 5’e kadar puanlanabilen 40 soru, örgüte bağlılık için ise 18 soruluk toplam 66 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler değerlendirilerek demografik özelliklerle örgüte bağlılık arasında ilişki olup olmadığı, teşvik sistemlerinin uygulanma durumunun örgüte bağlılık üzerinde etkisi olup olmadığı ve bu sistemlere çalışanların verdikleri önem derecelerinin örgüte bağlılıkla ilişkisi olup olmadığı araştırılarak çalışma tamamlanmıştır. Çalışmada, çalışanların örgüte bağlılığının çeşitli alt boyutlardan oluştuğu yapılan faktör analiziyle desteklenmiştir. Farklı teşvik sistemi uygulamalarının örgüte bağlılığı ve alt boyutlarını (normatif, devamlılık ve duygusal bağlılığı) arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışanların teşviklere verdikleri önem miktarlarının örgüte olan bağlılıklarını etkilediği ortaya çıkmıştır. Çalışanların sosyo-demografik niteliklerinin örgüte bağlılık ve alt boyutları üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. ABSTRACTThe aim of this study is to examine incentive plan applications within the organizations and determine their impact on the commitment to organizations. Data by research can provide guidance for the business organization and executives to a more realistic evaluation of incentive plans applied and to increase commitment to organizations of the employees by application of the incentive plans corresponding to employee expectations. The first section of the study presents a theoretical framework based on literature review. Theoretical framework consists of 3 main sections. First section focuses on incentive plans; second section on commitment to organizations and third section in order to support the theoretical framework an application has been executed in a vegetable oil company amongst ISO top 500, based in Turkey with its 252 employees who were randomly selected and volunteered to join the survey. The survey consists of 66 questions in total whereby 8 of them are relevant to demographic information of the employees; 40 questions on application of incentive plans and their priority to be rated within 1-5 range; and 18 questions related to commitment to the organisation. Data obtained has been evaluated to explore whether there is a relation between demographic features and commitment to the organisation; the application of incentive plans’ impact on commitment to the organisation and the relation between the priority given by the employees to those incentive plans and their commitment to the organization. In the study, factor analysis supported that the commitment to organisations of the employees is comprised of various sub-dimensions. It is concluded that the different incentive plans increase commitment to the organisation and its sub-dimensions i.e. normative, attendance, emotional loyalty. The results of the study revealed that the commitment to organisations of the employees is affected by how they rate incentive plans. Additionally, it is determined that commitment to organisations and its sub-dimensions are effected by socio-demographic features of the employees