İlköğretim öğrencilerinin sokak çocuklarına yönelik algalarının belirlenmesi ve bu algılara dayalı bir yetişkin eğitim programının uygulanması

ÖZETBu araştırmada; ilköğretim öğrencilerinin sokak çocuklarına yönelik algıları belirlenmiş ve çocukların algıları doğrultusunda yetişkinlere “sokak çocukları” konulu bir eğitim programı düzenlenmiştir.Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi uygulaması kullanılmıştır. Bu doğrultuda ilköğretim öğrencilerinin sokak çocukları hakkındaki duygu ve düşünceleri ile ilgili veriler yine onlara yaptırılan “sokak çocukları” konulu resimler yoluyla elde edilmiştir. Öğrencilerin yaptıkları resimler kendilerine anlattırılarak sokak çocuklarına yönelik algıları daha da derinleştirilerek belirlenmeye çalışılmıştır.Öğrencilerin sokak çocuklarına yönelik algıları, onlardan elde edilen bulgular doğrultusunda kategorileştirilmiş ve her bir kategori frekans ve yüzdeleri hesaplanarak sayısallaştırılmıştır. Öğrencilerin sokak çocuklarının; fiziksel görünümlerine, karşılaştıkları güçlüklere, duygusal durumlarına, madde kullanımlarına, suç işlemelerine, toplumdan soyutlanmışlıklarına, bir aileye sahip olup olmamalarına ve aileye özlem duymalarına, kazanç elde etmelerine, barınmalarına, sokak çocuklarının maruz kaldıkları hava koşullarına ve öğrencilerin sokak çocuklarına yönelik sorumluluk duymalarına yönelik algıları ile ilgili vurgularından yola çıkılarak bulgulara tablolaştırılmıştır. Öğrenciler genel olarak sokak çocuklarının, zor şartlarda yaşamaya çalıştıklarını ve onların içinde bulundukları zor koşullardan kurtulmaları için yardım edilmesi gerektiğini düşünmektedirler.Öyle ki öğrenciler sokak çocuklarının; daima karınlarının aç kıyafetlerinin yırtık, pis ve bakımsız, barınacak bir yeri ve birlikte yaşadığı bir ailesi olmayan, soğuk havada ve gece vakti sokaklardan çöp toplayan, zaman zaman geçimlerini sağlamak için araba camı silen, çöplerden pet şişe ve alüminyum kutu toplayıp satan ya da dilenen, bazen sigara, alkol, uçucu maddeleri kullanma gibi kötü alışkanlıkları olabilen ve hatta bazen bu maddelerin etkisi altında iken başka insanlara zarar verebilen suç işleyebilen, toplumun diğer kesimlerinden farklı olan çocuklar olarak algılamışlar ve hem resimlerinde hem de resimlerinin yorumlarında bu düşüncelerini aktarmışlardır.Öte yandan öğrencilerin bir sosyal sorun olan sokak çocuklarına yönelik algıları belirlendikten sonra bu algılardan yola çıkılarak; yetişkinlerin, yetiştirdikleri çocukların toplumsal sorunlarla ilgili algı, duygu ve düşüncelerini model olma yoluyla etkileyebilecekleri varsayımından hareketle yetişkinlere yönelik “sokak çocukları” konulu bir eğitim programı düzenlenmeye çalışılmıştır. Beş oturumda tamamlanması planlanan eğitim programına; konu ile ilgili olarak hazırlanmış asetatların ve eğitim kitapçığının da katkısı olacağı düşünülmüştür.Kısaca toplumun en önemli kesimini oluşturan çocukların, bir sosyal sorun olan sokak çocuklarına yönelik algılarının bilinmesi ve bu doğrultuda elde edilen bulgular ışığında yeni eğitim programlarının hazırlanmasının soruna toplumsal bir bakış açısı kazandırması bakımından etkili olacağı düşünülmüştür. Bu bakımdan ilköğretim öğrencilerinin sokak çocuklarına yönelik algıları belirlendikten sonra bu bulgular doğrultusunda yetişkinlere yönelik “sokak çocuğu” konulu bir eğitim programı hazırlanıp uygulanmıştır. ABSTRACTIn this research; primary students’ perception of Street Children is defined and under the light of the research results an training program titled “Street Children” for adults is established .In this work, content analysis technique which is a qualitative method is used. In this sense the data related to primary students’ thoughts and feelings are defined through the pictures that they were asked to draw. An extensive definition was made by having the students describe their pictures.The students’ perception concerning the street children was categorized and each category was calculated as frequency and percentage through the data derived from the students. The data derived from the emphasis of the students perception about the street children are related to;·their physical appearance, ·the hassles that they have to fight with, ·their sentiments, ·their addictions, ·their being alienated from the society, ·their having a family or not having a family, ·how they long to have a family, ·how they earn money,·their being sheltered,·the hard weather conditions they have to bare,·students’ perception of social responsibilities regarding street children.Generally students think that the street children are struggling with very hard conditions and they should be saved from the difficult conditions they are in. It is so that the students perceive the street children as people who are different from the rest of the society. For the students street children are always hungry, their clothes are torn, dirty and ragged, they don’t have a place to shelter in or a family to live with, they wander around late at night collecting some rubbish, they clean car windows to earn their living, they collect plastic bottles or aluminum boxes from the bins, sometimes they beg for money, some of them even have some addictions such as smoking, drinking alcohol or using fugacious materials, and sometimes they even commit crime under the influence of such materials. They reveled these ideas both with their pictures and while describing their pictures.On the other hand, after defining the perception of the students about street children, and under the light of these data resulted from the research work a training program aimed at adults was planned thinking that adults are modeling children with their feelings and sentiments and so the children’s perception of social problems is shaped. The training program is planned to have five sections. It is thought that the acetates and the booklet that were prepared related to the topic would be handy.In short, defining the perception of the most important group in the society, children, and so establishing a training program was thought to be effective in the solution “street children” as a social problem