İmamiyye Şia’sı’nda Takıyye

ÖZETTakiyye, İmâmiyye Şi’îliğinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Şi’a’nın ana grubunu oluşturan İmâmiyye mezhebi, bu konuda en geniş kaynağa sahip olan Şi’a fırkasıdır denebilir. Takiyye sebebiyle kıyasıya eleştirilere hedef olmasına, güvensizlikle suçlanmasına ve görüşlerinin temelsiz, işlerinin aldatmaca olduğu ileri sürülmesine rağmen, Şi’î yazarlar, eserlerinde takiyyenin İslami bir kural olduğunu ısrarla savun muşlardır. Takiyye, Şi’a’nın benimsediği, ancak akâidin aslî konuları içinde yer almamakla birlikte inanç esasları söz konusu edilince de başvurulan bir ilke durumundadır. Takiyye prensibi, pratikte her zaman tatbik ettikleri bir anlayış olmuştur. Sadece baskılara maruz kaldıklarında değil, en güçlü siyasî iktidarlara sahip oldukları (Fâtımîler ve Safevîler) devirlerde de takiyye, vazgeçemedikleri bir anlayış haline gelmiştir. Öyle ki, ileri sürmek dükleri herhangi bir görüşün, aksinin ispat edilmesi karşısında, asıl kanaatin gizlendiğini ve takiyye yapıldığını söylemektedirler. Böyle olunca da nerede gerçeği izhar edip nerede takiyye yaptıklarını tespit etmek hemen hemen imkansızlaşmaktadır. Dolayısıyla Şiî’ler, takiyye’yi bir politika ve manevra aracı olarak da kullanmışlardır. ABSTRACTTakiyye takes an important place in İmamiyye’s Shia. İmamiyye which contains main base, It can be said that has the widest source. Shia autors has insistently defended the takiyye as an İslamic rule. Takiyye, that Shia has adopted, belief principles which can be applyed. Takiyye, has been an understanding application in practice. Not only they has been under pressure, but also they in power (Fatimi, Safevi), used the takiyye. Such to put the base opinion forward, they say that it has been hided the main conviction. At this position, ıt is impossible to determine the main conviction. That’a why, Shia has used the takiyye as a politic and manoeuvre