Karabaş Veli hayatı- eserleri ve fikirleri

TEZ ÖZETİKarabaş Velî'nin hayâtı, eserleri ve fikirlerinden meydana gelen çalışmamız, bir giriş ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında mutasavvıfın kendi eserleri, terâcim ve tabakat kitapları, menâkıb-nâmeler ve makalelerden oluşan asli ve tâlî kaynakların çalışmamız için önemi ve değeri belirtilmiştir. İlk bölümde Karabaş Velî'nin hayâtı ve eserleri konu edilmiştir. Karabaş-ı Velî'nin yaşadığı dönemin siyâsî- ekonomik, ilmî- edebî durumları ile o dönemdeki dînî duruma genel bir bakışla birlikte o döneme damgasının vuran Kadızâdeli-Sivâsîli çekişmeleri de kısaca ele alınmıştır. Bundan sonra Karabaş Velî'nin adı ve nesebinden başlayarak, doğum târihi ve yeri, çocukluğu, tasavvufa intisâbı, yetişmesi, irşat faaliyetleri, Limni Adası'na sürgüne gönderilmesi, sürgünden dönüşü, hacca gidişi, hac dönüşü Mısır yolculuğu, vefâtı, menkıbeleri ve şahsiyeti ele alınmıştır. Bu bölümün sonunda Karabaş Velî'nin eserlerinin dil ve anlatım özellikleri verilip hepsinin şekil ve muhtevâ açısından ayrı ayrı tanıtımı yapılmıştır.Çalışmamızın ikinci bölümünde Karabaş Velî'nin tarîkati ele alınmıştır. Bu bölümde Halvetîlik ve Halvetiliğin önemli şahsiyetleri ve Karabaş Velî'nin şeyhleri İsmâil Çorûmî ve Mustafa Muslihiddin Efendi hakkında bilgiler verilmiştir. Bu bölümde Karabaş Velî'nin silsilesi verildikten sonra kendi adına nisbet edilen tarîkatla ilgili bilgiler de verilmiştir. Üçüncü bölümde onun ibâdet, takvâ, tövbe, mürşit, sâlik, seyr ü sülûk, bîat-intisap, mücâhede-riyâzet, rüyâ tâbiri, tasavvufun lüzûmu, tecellî, nefsin mertebeleri, varlık mertebeleri, fenâ makamları, îmanın mertebeleri, seçkinlerin temizliği, mânevî temizliğin şartları, kıblenin tasavvufî yorumları, seçkinlere göre ibâdetlerin mânâsı, en seçkinler, en seçkinlerin temizliği, en seçkinlere göre ibâdetlerin mânâsı, dînin mertebeleri, mezhepler, günlük hayat ve din, muhabbet-aşk ve iştiyak konularındaki görüşleri ve ayrıca devran ve akaid konularındaki görüşleri de etraflıca ortaya konmuştur.SUMMARYOur this thesis studies the life, works and thougt of Karabash Wali (d.1685) It is consisted of introduction and 3 chapters. In the introduction chapters the evaluation of Karabash Wali's works and the secondary works that are used.The first chapter studies the life and works of Karabash Wali. The social, political and lives conditions o f his period has been enlightened and particular emphasis was given to the conflict of Kadizâde and Siwasis.Different periods of his life such as his education, travels, initiation to sufi path have been dealt with. This chapter also gives detailed information about his works and their analyses.The second chapteer deals with the characteristics of Karabash Wali's sufi path, Halwatiyya. The masters of Karabash Wali such as İsmail Çorumî and Mustafa Muslihiddin Efendi and others have been studied.The third chapter deals with his thought concerning the sufi philosophy such as worship, sufi disciple, asceticism, commentoraies on dreams, annihilation, the levels of faith and so on