Üsküdar’ın sosyal ve iktisadi hayatı ile ilgili Üsküdar kadı sicillerindeki kayıtların tesbit ve analizi (H.954-980/M.1547-1573)

Kadı Sicilleri Osmanlı Tarihi Araştıramalarında temel kaynaklardan birisini teşkil etmektedir. Siciller sosyal, iktisadi, hukuki ve diğer Osmanlı Tarihi ile ilgili sahalar için eşsiz verileri ihtiva ederler.Bu çalışmada, Üsküdar Kadı Sicillerinden 22 tanesi incelenmiştir. Bunlar, 15-36 nolu defterler arasındakiler olup h. 954-980 / m. 1547-1573 tarihlerini kapsamaktadır. Sicillerde hüccetler yer aldığı gibi, merkezi idare (Divan-ı Hümayun), beylerbeyi, defterdar gibi diğer idareciler ve kadı arasındaki yazışmalar (ferman, berat, buyruldu vd.) da bulunmaktadır.Çalışma kapsamına giren 22 sicilden 3'ü (21, 24 ve 28 nolu olanlar), Arapça olup diğerleri Osmanlı Türkçesi ile tutulmuştur. Bu sebeple, Arapça olanlar çalışma dışı tutulmuş ve diğer 19 sicil üzerinde çalışılmıştır. Çalışılan bu 19 defter, 2305 varak ve 15.000'in üzerinde kaydı ihtiva etmektedir. Çalışmaya bu kayıtlar tek tek okunarak başlanmıştır. Okunan bu kayıtlar daha sonra ilgili olduğu başlık altında tasnif edilmiştir. Her bir kayıt incelemesinde o kaydın tarihi, varak ve hüküm nosu ve gerekli durumlarda hükümle ilgili kısa bir açıklama verilmiştir.Sicillerin taranması aşamasından sonra, kayıtlar konularına göre tasnif edilmiştir. Bütün hüccetler Özel Hukuk ve Kamu Hukuku genel başlıkları ile bunların alt başlıkları altında tarih sırasına göre listelenmiş ve veriler yıllarına göre grafiklerle gösterilmiştir.Önsözde kadı sicillerinin önemine değinilmiş, Giriş bölümünde kadıların görevleri, kadı sicillerinin Osmanlı araştırmaları için neden önemli olduğu ve bunlarla ilgili olarak yapılmış bazı çalışmalar hakkında kısa bilgi verilmeye çalışılmıştır.Kadı registers are one of the basic sources in the Ottoman history studies. They include unique data for social, economical, juridical studies and other areas related to Ottoman history.In this study, 22 kadi registers of Uskudar Court have been examined. These books include between 15-36 which cover the years of H. 954-980 / AC. 1547-1573. They include both the judgements of the era's kadis (hüccet) and the correspondences between the central administration (Divan-ı Humayun), other administrators (defterdar. Beylerbeyi etc.) and Uskudar Court (berat, ferman, buyruldu etc.).Three of these 22 books (numbered 21, 24 and 28) are in Arabic, others in Ottoman Turkish. Therefore, the Arabic ones have been kept out of this study and the other 19 ones examined. Those 19 books compose of 2305 pages (leaf) and of over 15.000 records. This study has been started by reading of those records one by one. Then every record has been classified under related headings. While doing this, the date, page number, judgement number and a short explanation of every record have been noted.After reading the registers, the records have been classified according to their subjects. All the judgements have been listed cronologically under the general headings of 'private law' and ' public law', and their subtitles. Furthermore all the data has been demonstrated in the graphics according to the years they belong.In the foreword, the importance of the kadi registers has been mentioned; and in the introduction part has tried to be given short information about the duties of kadis, why the kadi registers are important for the Ottoman studies and a few studies related to kadi registers