Mevsimlik tarım işçisi çocukların eğitimde yaşadıkları sorunlara yönelik okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri: Şanlıurfa ili örneği

Mevsimlik tarım işçiliği, kırsal alanda yaşayan az topraklı/topraksız köylüler ile kentlerin varoş yerlerinde ikamet eden eğitim seviyesi ve ekonomik düzeyi düşük kalabalık ailelerin geçim mecrası olarak gördüğü bir çalışma türüdür. Bu tür işçilik Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde (özellikle Şanlıurfa’da) bir geçim kaynağı ve yaşam şekli haline dönüşmüştür. Araştırmanın çalışma sahası olan Şanlıurfa’nın varoş bölgelerinde yaşayan dar gelirli ve kalabalık ailelerin mevsimlik tarım işçiliği yaptıkları ve çalışma dönemlerinde aile fertleriyle birlikte yılın en az 3-4 ayını evlerinden uzakta geçirdikleri bilinmektedir. Şanlıurfa’da çok sayıda mevsimlik tarım işçisi aile yaşamaktadır. Bu ailelerin ikamet ettikleri yerlerde mevsimlik işlerin yoğun olduğu dönemlerde çocukları okula gidememekte ve eğitimden mahrum kalmaktadır. Genellikle mevsimlik işler okulların açıldığı ve kapandığı zamanlardan bir iki ay öncesine denk geldiğinden binlerce çocuk eğitim öğretimden uzak kalmaktadır. Araştırmanın amacı mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan çocukların eğitimde yaşadıkları sorunlara yönelik okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşlerini ortaya koymaktır.Mevsimlik tarım işçisi çocukların eğitimde yaşadıkları sorunları ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma “olgubilim modeli” kullanılarak incelenmiştir. Araştırmanın katılımcı grubunu Eyyübiye ve Haliliye ilçelerinde görev yapan 3 okul yöneticisi ve 8 öğretmen oluşturmaktadır. Katılımcıların seçiminde amaçlı örneklem türlerinden kartopu tekniği kullanılmıştır. Araştırma verileri açık uçlu sorulardan sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmada mevsimlik tarım işçisi çocukların eğitimde yaşadıkları sorunları, görüşme soruları ışığında okul yöneticileri ve öğretmenlerin bakış açısıyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerinin mevsimlik tarım işçi çocukların yaşadıkları sorunlara nasıl baktıkları irdelenmiştir.Araştırma verilerinin analizi sonucunda 9 ana tema belirlenmiştir. Bu ana temalarda kendi içerisinde alt temalara ve bu alt temalarda kodlanarak bulgular elde edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, mevsimlik tarım işçisi çocukların genellikle dar gelirli, kalabalık ve sosyo-ekonomik düzeyleri düşük ailelerin çocukları olduğu tespit edilmiştir. Mevsimlik tarım işçisi çocuklar, okulun açık olduğu dönemlerde aileleriyle birlikte tarımın yoğun olduğu bölgelerde çalıştıklarından eğitim öğretimden uzak kaldığı görülmüştür. Bu durum çocukların eğitim hayatını olumsuz ve derinden etkilemektedir. Ayrıca bu alanda politikaların uygulandığı ama bu sorunun güncelliğini koruduğu tespit edilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın, eğitim sendikalarının, sivil toplum kuruluşlarının, diğer resmi kurum/kuruluşlarının bu konuda çalışmalar yaptığını ama bu alanda henüz kalıcı çözüme ulaşamadıklarını ortaya koymuştur.--------------------Seasonal agricultural labor is a type of work that low-income/landless peasants living in rural areas and crowded families with low educational level and economic level live in the suburbs of cities. Such labor in Turkey's Southeastern Anatolia Region (especially in Şanlıurfa province) has become a source of livelihood and way of life. It is known that the low income and crowded families living in the suburbs of Şanlıurfa, which is the study area of our research, are seasonal agricultural workers and spend at least 3-4 months of the year away from home with their family members. The aim of this study is to reveal the opinions of school administrators and teachers about the problems that children working as seasonal agricultural workers have in education.This study, which aims to reveal the problems of seasonal agricultural workers in education, has been examined by using “phenomenology model. The participants of the study consisted of 3 school administrators and 8 teachers working in Eyyübiye and Haliliye districts. Snowball technique, one of the purposeful sample types, was used in the selection of the participants. Data were collected through a semi-structured interview consisting of open-ended questions. The obtained data were analyzed by descriptive analysis method. In this research, the problems of seasonal child agricultural workers in education were tried to be put forward in the light of interview questions with the perspective of school administrators and teachers. It was examined how school administrators and teachers look at the problems of seasonal child agricultural workers.As a result of the analysis of the research data, 9 main themes were determined. In these main themes, the sub-themes were coded in these sub-themes and the findings were obtained. According to the findings of the research, seasonal child agricultural workers are generally children of low income, crowded families with low socio-economic levels. Seasonal child agricultural workers were excluded from education as they worked together with their families in areas where agriculture was intensive during the period when the school was open. This situation affects the education life of children negatively and deeply. In addition, it has been determined that policies are implemented in this field but this problem remains current. It has been revealed that the Ministry of National Education, the Ministry of Family and Social Policies, education unions, non-governmental organizations and other official institutions/organizations are working on this issue but they have not reached a permanent solution in this field yet