İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nde çalışanların hakları (8-11. maddeler kapsamında)

ÖzetBu çalışmada, çalışanların özel yaşam ve aile yaşamına saygı hakkı, düşünce vicdan ve din özgürlüğü, ifade özgürlüğü ile toplanma ve örgütlenme özgürlüklerinin korunması konusunda Sözleşme ile sağlanan koruma değerlendirilmiştir. Bu hak ve özgürlükler Sözleşme’nin 8-11. maddelerinde herkes için tanınmaktadır. Çalışanların bu hak ve özgürlüklerinin çalışma ilişkisinde işverenin müdahalelerine karşı korunması, demokratik toplumda çoğulculuğun sağlanmasının yanı sıra Sözleşme’nin dayandığı temel ilkelerden bireysel özerklik ve insan onuru nosyonlarının da tabî bir gereğidir. Çalışma ilişkisinin çalışanın iş görme borcu ile işverenin ücret ödeme borcu dışında kalan büyük bir alanı işverenin yönetim ve disiplin hakkını kullanması ile doldurulmaktadır. Dolayısıyla çalışma yaşamında işverenin, çalışanın temel hak ve özgürlüklerine müdahale niteliği taşıyan pek çok farklı uygulaması ile karşılaşılmaktadır.Bu çalışma, ilk olarak 8-11. madde hak ve özgürlüklerinin önemi, taraf devletlerin devlet ve özel sektör çalışanlarının Sözleşme’nin 8-11. madde hak ve özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesine ilişkin negatif ve pozitif yükümlülükleri ile Mahkeme tarafından bu maddelere dayanılan davalarda yapılan değerlendirmenin yöntemi gibi konulara odaklanmaktadır. Daha sonra ayrı bölümlerde Mahkeme’nin ilgili içtihadı ışığında örnek kararlar üzerinden çalışanların çalışma ilişkilerinde Sözleşmenin 8-11. madde haklarına müdahale oluşturan yaptırımlara karşı korunması konusunda Sözleşmenin sağladığı ve sağlayabileceği katkılar araştırılarak değerlendirilmiştir.AbstractIn this study, the protection which is provided by the Convention has been examined in concern with the rights of employees, such as the respect to private and family life, freedom of religion, freedom of expression and freedom of assembly and association. These rights and freedoms are entitled to everyone through the articles 8-11 of the Convention. Within the frame of labor relations, it’s a requirement to protect the aforesaid rights and freedoms against the interferences from employers. It arises from the need to protect either pluralism in democratic societies or the fundamental principles that Convention is based on, qua the individual autonomy and human dignity. A large part of labour relations, except the employees’s duty to work and employer’s duty to pay wages, are occupied with the employer’s right to management and discipline. Hence, it is something common to face with a bunch of different practices of employers that interfere the employees’s fundamental rights and freedoms. This thesis, particularly focuses on the importance of rights and freedoms that are protected through the 8-11 articles of Convention, negative and positive obligations of the states for to protect and improve the rights and freedoms of public and private employees according to the just mentioned articles, and the evaluation methods of Court concerning the cases under the articles of 8-11. After that, the protection that is possibly or actually provided to employees by these articles has been analyzed under the light of the practices (case-law) of European Court of Human Rights, within the separate sections