Ahmed-i Dai Tercüme-i Tefsir-i Ebu’l-Leysi Semerkandi (142/35a-82b): (giriş-metin-dizin-tıpkıbasım)

ÖZETHazırladığımız bu tez, XIV. yüzyıl sonu ile XV. yüzyıl başlarında yaşamış şair Ahmed-i Dâî'nin Nuruosmaniye kütüphanesinde 140-143 numarada kayıtlı bulunan Tercüme-i Tefsîr-i Ebü’l-Leys es-Semerkandî adlı eserinden Enbiya, Hac, Mü’min ve Nûr surelerinin dil özelliklerini, transkripsiyonlu metnini, sözlüğünü ve tıpkıbasımını içeren bir dil çalışmasıdır.Bu tez Giriş, Metin, Dizin, Tıpkıbasım olarak dört bölümden oluşmaktadır:Giriş bölümünde, Ahmed-i Da'î ve Ebu'l-Leys-i Semerkandî ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Ayrıca Tercüme-i Tefsir-i Ebü'l-Leys-i Semerkandî ile ilgili bilgiler ve eserin imla ve dil özellikleri de bu bölümde verilmiştir.Metin bölümünde, eserin 142 numaralı cildine ait 35a – 82b varakları arasının transkripsiyonlu metni bulunmaktadır. Bu varaklar arasında Enbiya, Hac, Mü’min ve Nûr sureleri bulunmaktadır. Ayrıca bu bölümde tercümesi yapılan Kur’an ayetleri, metnin orijinaline bağlı kalarak ilgili kısımlara Arap harfli olarak yapıştırılmıştır. İncelenen bölüm 48 varaktan oluşuyor ve her sayfada 25 satır bulunuyor. Hazırladığımız transkripsiyonlu metinde okuyucuya kolaylık sağlamak açısından noktalama işaretleri de kullanılmıştır. Metinde yer alan ayetler ve diğer Arapça ibareler Arap harfleriyle verilmiştir.Dizin bölümünde, transkripsiyonu yapılmış metinde yer alan tüm kelime ve kelime grupları verilmiş ve anlamlandırılmıştır. Kelime ve kelime grubuna ait içeriğin daha iyi anlaşılması için; kelime, deyim ve birleşikleri metinde kullanıldıkları yere göre anlamlandırdık. Tıpkıbasım bölümünde de metnin karşılaştırılmasını sağlama amacıyla çalışmaya konu olan bölümün tıpkıbasımı verilmiştir. SUMMARYThe thesis we have studied is a language studying which includes the specifications of language, the text with transcription, the dictionary, and the facsimile of Enbiya, Hac, Mumin and Nur suras from Tercüme-i Tefsîr-i Ebü’l-Leys es-Semerkandî. This work is booked in 140-143 number in the library of poet Ahmed-i Dâî, who lived at the end of XIV century and at the beginning of XV century.This thesis consists of four parts, which are introduction, text, index, facsimile.The introduction part includes information about Ahmed-i Da'î and Ebu’l-Leys-i Semerkandî. Moreover, information about Tercüme-i Tefsir-i Ebü’l-Leys-i Semerkandî and orthography and language specifications of the work have been given in this part. The text part includes the work’s text with trascription of 35 a and 82 b leaves. Enbiya, Hac, Mü’min and Nûr suras are among these leaves. Moreover, in this part Kuran’s translated verses was pasted to the related parts with Arabic letter according as the original text. The part being examined includes 48 leaves and in each leaf includes 25 lines. In the text with transcription we have prepared, punctuation marks were used in order to make easier for reader. The verses and the other expressions were given with Arabic letter.The index part includes all the words and the word series in the text made transcription and were construed. In order to be understood better the content of the words and the word series, we construed the words, idioms and compounds as they are used in the text. The facsimile part includes the facsimile of the part we have studied for the purpose of collating the text