Karayoluyla yapılan taşımalarda taşıyıcının zıya ve hasardan doğan sorumluluğu

ÖZETKonumuz olan > karayolunda yapılan eşya taşımalarını, taşıyıcının sorumluluğu yönünden incelemek gayesini güden bir çalışmadır. Çalışmamız üç ana bölümden oluşmaktadır : Birinci bölümde taşıyıcının sorumluluğuna ilişkin kuralların tarihçesi incelenirken, eski hukuktaki taşıyıcının sorumluluğuna, Roma hukukundan 19. yüzyıla kadar olan gelişimi ile modern hukuktaki sorumluluk kurallarına birinci paragrafta yer verilmiş; 19. Yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren, kıta Avrupa'sında başlayan kodifikasyon hareketlerinde, taşıyıcının sorumluluğuna ilişkin hükümlerin evrimi, niteliği ve sorumluluğun kaynağı araştırmaya çalışılmış, yabancı hukuktaki son kanunlaştırmalara da yer verilmiş, Türk hukukunda da 1926 tarihli Eski Ticaret Kanunu ve şimdiki TTK'daki hükümlerin, tarihi bir mukayesesi yapılmıştır. İkinci paragrafta; 1962 yılında yürürlüğe giren CMR'nin tarihi gelişimi, karayolu taşımalarına uygulanma şartları ve taşıyıcının sorumluluğu ile ilgili hükümlerle, bu hükümlerin koyulma sebeplerinin kısa bir değerlendirilmesine gidilmiştir. İkinci bölümde; taşıyıcının zıya ve hasardan doğan sorumluluğunun niteliği, şartları, nevileri ve sorumluluğu ortadan kaldıran sebepler incelemeye çalışılmıştır. Bu tetkik esnasında, sorumluluğun taşıma sözleşmesi nedeniyle akdi bir nitelikte olması yüzünden, taşıma sözleşmesinin hukuki mahiyetini de bu bölümde yer alan üçüncü paragraf altında, sorumluluğun başlangıcı, derecesi ve nevini tayin ile birlikte göz önünde tuttuk.Gecikmeden doğan sorumluluk çalışmamızın dışında kalmasına rağmen, TTK'da hasar ve zıyadan doğan sorumluluk (TTK m.781) ile gecikmeden doğan sorumluluğun (TTK m.780) farklı ilkelere bağlanmış olması sebebiyle, eşyanın gecikme nedeniyle uğradığı zıya ve hasarın hangi sorumluluk ilkesine bağlı olacağı konusundaki doktrin tartışmaları ve uygulama ele alınarak, ayrıca incelenmiştir. CMR'deki gecikme ile zıya ve hasar sorumluluğunun aynı ilkelere bağlanması sonucu, mevzuatların bu yönden mukayesesini ikinci bölüm altında yaptık.Üçüncü bölümde taşıyıcının sorumluluğundan doğan tazminat, bunun ispatlanması ve dava hakkının düşmesine yer verilmiştir. Çalışmamızda taşıma hukuku ve borçlar hukukundaki sorumluluk kavramı üzerine teorilere ağırlık verilirken, konumuzdaki uygulamanın önemi dolayısıyla, Yargıtay içtihatları ve yabancı mahkeme kararlarına da mümkün olduğunca yer verilmiş, böylece konu güncelleştirilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise, incelememizin genel bir değerlendirmesi, özellikle her iki mevzuattaki zıya ve hasar sorumluluğuna ilişkin kıyaslamalara yer verilerek yapılmıştır. SUMMARYThis study which > is aim seaching of carrier liability of goods in road.Study consists three main chapter :While the history of transporter liability rules examined in first chapter, carriers liability in old law which Roman law to 19. Century law studied in first pragraph in first chapter.The devoloping of carriers liability rules, and resources of liability of carriers searched in here. And gave place to final laws in foreign law. Old Turkish Commercial Law and TTK compared in Turkish Law.The devoloping of history of CMR and its application conditions and carriers liability rules in CMR evaluated in second pragraph.The chracteristics of loss and damage lability of carriers and its conditions ana irresponsibility conditions studied in second chapter. In this chapter, because of liability connected with transport contract, essential charracter of transport contract in law studied in three pragraph.Altought responsibility of delay except for this thesis which because of different basis are loss, damage liability in doctrine and practice. However, this liability connected with same rules in CMR.The compansation of carriers liability, proving this compansation ana losing action right studied in three chapter. While studied teories on the liability in transport law and obligation law, this theme became curent with Turkish Supreme Court decisions and foreign court decisions.This study evaluation had with compare of loss and damage liability between TTK and CMR in Conculision chapter