Açık uçlu soruların kullanıldığı matematik sınavlarının ölçme ve değerlendirme perspektifinden incelenmesi

AÇIK UÇLU SORULARIN KULLANILDIĞI MATEMATİK SINAVLARININ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME PERSPEKTİFİNDEN İNCELENMESİÖZETÖlçme ve değerlendirme süreçleri eğitimi şekillendiren önemli iki unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Eğitimde programların istenilen başarıya ne ölçüde ulaştığı, öğrencilerden beklenen bilgi, beceri ve tutumların gelişme düzeyleri ile öğretim sürecinin aksayan yönleri ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilir. Hedeflenen kazanımlar ve öğrencinin sahip olduğu nitelikler göz önünde bulundurularak uygun ölçme değerlendirme araçlarının kullanılması amaca ulaşmada belirleyicidir. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM)’nin mevcut çoktan seçmeli sınav sistemini değiştirmeye yönelik çalışmaları söz konusudur. Ölçme değerlendirmenin açık uçlu sorular ile gerçekleştirilmesi, mevcut çoktan seçmeli sınav yöntemine oranla birçok avantaja sahiptir; öğrencilerin matematiksel dil hakimiyeti ve ifade yeteneğinin düzeyinin belirlenmesinde, problem çözmede olduğu gibi, istenen ürünün öğrenci tarafından ortaya konulması gereken durumlarda, süreçte izlenen adımların saptanmasında en etkili yöntemlerden biri açık uçlu sorularla yapılan ölçme değerlendirme işlemidir.Bu çalışmada, açık uçlu sorularla yapılan matematik sınavlarının ölçme ve değerlendirilmesinde karşılaşılabilecek problemlerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışmanın öğesi konumundaki öğrenci, öğretmen ve bilgi arasındaki ilişkiler didaktik durum teorisi çerçevesinde incelenmiştir. Araştırmada değerlendiricilerin puanlamada gösterdikleri eğilimlerin, aynı öğrenci kağıdına farklı puanlamalar yapmalarının nedenlerinin ve didaktik antlaşmaya uygun olmayan soruların çözümünde öğrenci yaklaşımlarının incelenmiştir. Araştırma özel durum çalışması niteliği taşımaktadır. Amaçlı örneklem yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu 115 öğrenci ve 28 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışma iki aşamadan oluşmaktadır, ilk aşamasında çalışma grubunu 2014–2015 eğitim öğretim yılında İstanbul’da üç farklı okulda eğitim gören 12. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Hazırlanan didaktik antlaşmasına uygun olmayan sorularla öğrencilere uygulama yapılmış ardından 2014-2015 eğitim öğretim yılında İstanbul’da görev yapmakta olan öğretmenlerden bu cevap kâğıtlarının incelenmesi ve her bir soruyu kendi kriterleri doğrultusunda 20 puan üzerinden değerlendirmeleri istenmiştir. Öğretmenlerin, öğrenci seçme ve yerleştirme sınavlarının çoktan seçmeli sorularla ve açık uçlu sorularla yapılması konusundaki görüşleri alınmıştır. Araştırmanın son aşamasında ise öğrencilerin didaktik olmayan soruları çözmede gösterdikleri yaklaşımlar ve değerlendiriciler arası tutarlılık durumu incelenmiştir.Elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve yorumlanmasında betimsel analiz yöntemleri kullanılmış olup, ihtiyaç duyulan durumlarda betimleyici istatistik yöntemleriyle desteklenmiştir. Araştırmada öğretmenlerin aynı cevap kağıdına verdikleri puanlar arasında tutarsızlıklara rastlanmasına rağmen her bir öğrenci kağıdı için ortalama bir puan belirlenebilmektedir.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Matematik Eğitimi, Çoktan Seçmeli Sorular, Açık Uçlu Sorular, Ölçme ve Değerlendirme, Didaktik AntlaşmasıINSPECTION OF MATHEMATIC EXAMS WITH OPEN ENDED QUESTIONS FROM THE PERSPECTIVE OF MEASUREMENT AND EVALUATIONABSTRACTMeasurement and evaluation processes are two major factors that are forming education. Measurement and evaluation also provides information about wether educational programme achieves expected level, expected knowledge and the weaknesses of the learning process. Considering educational goals and student’s qualification, proper measurement and evaluation tool usage is vital in achieving our purpose. In Turkey, Student Selection and Placement Center (OSYM) is working on changing current examination system from multiple choice to open ended. Using measurement and evaluation on open ended question has many advantages over our current system in terms of students’ knowledge of mathematical language, measuring the level of expression skills, just like in problem solving in cases of demanding the students to present the end product themselves, the most efficient method of detection of the steps follwed in the process are measuring and evaluation by using open ended questions.The goal of the study is determination of problems that may occur while measuring and evaluating in open ended mathematical exams. Students, teachers and knowledge were examined in terms of didactical status theory. The purpose of the study is analizing reasons of different gradings for the same exams papers by different evaluators and inpecting the approach of students to non didactical question solutions. Because of this reason the research have qualification of special case study. Purposive sample method is used. The study which includes 115 students and 28 teachers is divided into two stages. First stage includes twelves grade students from three different schools in Istanbul in 2014-2015 educational year. Non didactical questions were prepared for students to practice and teachers from different schools in Istanbul were asked to grade at 20 point system according to their own criterias. Also teachers were asked about their opinions about open ended and multiple choice questions. In the last stage of the study, examination of students approach to the non-didactical question solutions was held. Descriptive analyse methods were used in evaluation and analyzing of given datas. In addition it is supported with descriptive statistical procedure when needed. Even despite the contradictions that occured while grading student examination papers we managed to calculating avarage grades.KEY WORDS: Mathematics Education, Multiple Choice Questions, Open Ended Questions, Measurement and Evaluation, Didactical Agreemen