Halka açık şirketlerde iç denetim etkililiğinin artırılması için öneriler ve bir uygulama örneği

Son yıllarda ekonomide yaşanan krizler, şirketlerin çöküşü, küçük pay sahiplerinin işletmenin işleyişi hakkında yeterli bilgi ve deneyim sahibi olmadan ortak olmaları, büyük ortağın ya da ortaklar grubunun yönetime de sahip olabilmesi gibi etkenler, küçük pay sahiplerini anonim ortaklık yönetimine katılmaktan uzaklaştırmış, yalnızca paylarına düşecek kar miktarının büyüklüğü ile ilgilenmeye yöneltmiştir. Bu nedenlerle yönetime gelebilecek kötü niyetli yönetim kurullarının sahip oldukları yetkileri kendi yararlarına kullanma ihtimalinin önlenmesi gereği doğmuştur. Tüm bu süreçte etkili bir iç denetim fonksiyonunun oluşturulması öngörülmüştür.Bu çalışmada, iç denetim, iç kontrol, kontrol kavramlarına ve aralarındaki ilişkilere, iç denetim ile ilgili yasal düzenlemelere, iç denetim faaliyetlerinin niteliklerine ve işlevlerine , iç denetimde uygulanan yeniliklere, halka açık şirketlerin iç denetim birimlerinin daha etkili hale getirilmesi için yapılabilecek değişikliklere ve önerilere yer verilmiştir. Ayrıca örnek olarak halka açık bir şirketin uluslararası denetim standartlarına uygunluğu ve kurumsal yönetim ilkelerini benimseyip benimsemediği araştırılarak, iç denetim birimini daha etkili hale getirecek yöntemler ve öneriler sunulmuştur.Çalışmanın son etabında, ülkemizde de halka açık şirketlerin iç kontrollerinin zayıflığı ve kanuni murakıplığın(müfettişlik) etkisizliği, bu firmaların iç kontrol sistemlerinin iyileştirilmesi için belli kriterleri olan iç denetim birimlerinin kurulmasının zorunlu olduğu öngörülmüştür.Ayrıca gerek Türk Ticaret Kanunu, gerek kanun taslağı ve gerekse SPKn'nun düzenlemelerinde iç denetimin tanımlanmasında farklılıklar tespit edilmiş, bu nedenle ülkemizdeki konunun yanlış anlaşılması ve kavram kargaşasının önlenmesi için konuyu aydınlatıcı bilgiler verilmeye çalışılmıştır.In recent years, factors such as crises faced in economy, collapse of companies, little shareholders being partners of companies, without having adequate knowledge and experience on operation of the enterprise, big partner or partners' group possessing management, as well, have taken little shareholders far from participating in incorporated company management and have led them to being interested in the size of the profit that fall to their shares only. For these reasons, it has become necessary to prevent any possibility of the misuse of the boards with ill-will their authority for their own benefit. Formation of an effective internal audit function is suggested during this period. The concepts of internal audit, internal control, and control and the relationships between them, legal regulations regarding internal audit, the qualifications and functions of internal audit activities, innovations applied in internal audit, changes that may be applied in order to make internal audit units of public companies more effective and suggestions take place in this study. In addition, as an example, compliance of a public company(publicly held company) with international audit standards and whether this company adopted cooparate governance principles or not were searched and methods and offers to make internal audit unit more effective were suggested.On the last stage of the study, inadequacy of internal control of public companies and inefficiency of legal inspection were described and it was suggested that formation of internal audit units with certain criteria was mandatory in order to refine internal control systems of these companies. Also, it was determined in Turkish Code of Commerce, draft of law, and regulations of SPK (Free Market Committee) that there were differences in definition of internal audit; therefore we tried to give enlightening information on the subject, in order to prevent the misunderstanding and chaos of concept regarding this subject in our country