İlham veren sosyal bilgiler öğretmenlerinin ahlaki kimlik profillerinin gömülü teori bağlamında incelenmesi

ÖZETİnsan yetiştirmeyi uzmanlık edinen temel meslek öğretmenliktir. Öğretmen, maddi ve manevi donanımıyla insan yetiştirmede uzman kişidir. Onun bilgisi, becerileri, tutum ve davranışları eğitim öğretim sürecinde bireyin bilgi, beceri ve ahlak gelişimini doğrudan ve dolaylı olarak etkilemektedir. Dolayısıyla sağlıklı nesiller yetiştirmede, toplumun huzur ve refahını sürdürmede nitelikli öğretmenlerin önemi büyüktür. Bu araştırma, alanında dikkat çeken niteliklere sahip, ilham veren sosyal bilgiler öğretmenlerinin ahlaki kimlik profillerini keşfetmeye yönelik bir sistematik gömülü teori çalışmasıdır.Araştırmanın çalışma grubunu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kuramsal örnekleme ile 2016-2017 akademik yılında, Türkiye genelinden seçilen 14 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma grubunda yer alan öğretmenlerin ilham veren öğretmen niteliği taşıyor olmasına dikkat edilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Her bir öğretmen ile iki oturumdan oluşan derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Araştırma süreci boyunca açık kodlama, eksen kodlama ve seçici kodlamaya tabi tutulan veriler, sürekli karşılaştırmalı analiz ile çözümlenmiştir. Kuramsal doygunluk sağlandıktan sonra veri toplamaya son verilerek teorinin yapısına ve kanıtlarla desteklenerek kurama dönüştürülmesine odaklanılmıştır.Çalışma sonucunda ilham veren sosyal bilgiler öğretmenlerinin ahlaki kimlik profilleri tespit edilmiştir. Benlik özellikleri, geçmiş yaşantılar, kişilik özellikleri, eğitim anlayışı, referans alınan dünya görüşü ve inanç, sosyal etkiler, idealler ve amaçlar ahlaki kimliği etkilemektedir. İlham veren sosyal bilgiler öğretmenlerinin ahlaki kimliği eğitim sürecine; davranış dönüşüm süreci, karşılaşılan eğitim engelleri, eğitim koşullarını geliştirme, derse ilgi çekme ve katılımı sağlama, sınıf dışı eğitim faaliyetleri düzenleme ve iş yoğunluğu boyutlarında yansımaktadır.ABSTRACTThe basic profession that acquires expertise in human education is teaching. The teacher is the educational expert with the material and spiritual character. His/Her knowledge, skills, attitudes and behaviors directly and indirectly affect the individual’s knowledge, skill and moral development during the educational process. Therefore, in order to raise healty generations and to maintain the peace and prosperity of the community, the importance of qualified teachers is great. This research is a systematic grounded theory study to explore the moral identity profiles of inspirational social studies teachers who have remarkable qualities in the field.The working group of this study were 14 social studies teachers, who were selected with theoretical sampling, which is the purposeful sampling methods, in general of Turkey in the academic year 2016-2017. We were careful that the teachers in the working group were the inpirational teachers. The data were gathered through in-depth interviews with each teacher in two sessions with semi-structured interview questions. The data were analyzed by constant comparative analysis including open coding, axis koding and selective coding, throughout the research process. After reaching threoretical saturation, we ended data collecting and focused on the construction of the theory.As a result of study, moral identity profiles of inspiring social studies teachers were discovered and identified. Self-features, past experiences, personality characteristics, understanding of education, references to the worldview and belief, social effects, ideals and goals influence moral identity. The moral identity of inspiring social studies teacher is reflected in training process in dimensions of behavior conversion process, encountered educational obstacles, improvement of educational conditions, attract attention and participation in the lesson, organizing educational activities outside the classroom and work intensity