Yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya dair âyetlerin tefsir-İslâm hukuku çerçevesinde incelenmesi

Bozgunculuk ilk insandan bu yana insanın varlığı ve birbirleriyleilişkisi çerçevesinde ortaya çıkan bir olgu olmuştur. Toplum farkı gözetmeksizin her zaman ve zeminde ortaya çıkan bozgunculuk fiili ve bizzat bozgunculuk olgusu Kur'ân-ı Kerîm'de farklı biçimlerdeçeşitli kelimelerle ifade etmiştir.Kur'ân-ı Kerîm'de yer alan bozgunculukla ilgili fiilleri “bağy kavramı” altında değerlendirmek mümkündür. Kelime olarak değerlendirildiğinde bağy kendi içinde birden fazla anlamı barındırmakla birlikteöne çıkan anlam"haddi aşmak" şeklindedir. İslam hukukunda “devlete baş kaldırmak” ve “isyan” anlamlarında da kullanılanbağy tezimizin konusunu teşkil etmektedir. İsyan fiili sadece devletle ilgili olmayıphem devleti hem de toplumu ilgilendirmektedir.Araştırmamızın birinci bölümünde bağy konusunu daha iyi anlamak için bu kelimenin ve eş anlamlılarının ihtiva ettiği manaları sözlüklerden derledik ve Kur’ânayetleri üzerinden inceledik. Siyasi bağye işaret ettiği düşünülenHucurâtsûresinin 9. ve 10. âyetlerininyorumlarını genel nitelikli önemli tefsirler üzerinden vermeye çalıştık. İkinci bölümde ise bu âyetlerin klasik dönem ahkâm tefsirleri ve fıkıh eserlerindeki yorumuna mezhepler etkisinde yer verdikten sonra modern dönemde ahkâm tefsirlerinde ve fıkıh eserlerinde konunun nasıl anlaşıldığına temasettik. Bağy konusu ekseninde Kur'ân'dakiahkâm âyetlerini özel olarak ele alan müfesirlerin ne derece mezheplerin etkisinde kaldıklarını, ahkâm tefsirlerinin fıkıh eserlerinin üslûp ve yöntemlerini eserlerine ne kadar yansıttıklarını da ortaya çıkarmayı hedefledik.--------------------Corruption is a concept that has emerged from the early times when people have come into existence. The Qur'an expresses corruption with different concepts. The concept of “baghy” is also one of these types of corruption and depravement. The word “baghy” has more than one meaning in itself, but it originally means exceeding the limit. Rebellion is an issue that concerns both society and the state. “Baghy” which means rebellion and revolt against the state in Islamic Law, constitutes the subject of our thesis. In the first chapter of our research, we have determined the meanings of the word from dictionaries and verses of the Quran to better understand the topic of “baghy”. We included the interpretation of the 9th and 10th verses of Surah al-Hujurāt by the exegetes, which point to the political “baghy”. In the second chapter, after we have studied the (sectarian) comments of these verses in the classical era judicial (ahkām), tafsīr books and fiqh works, we have included our interpretations about how the subject is understood in the judicial tafsīr studies and fiqh works in the modern era. In the axis of subject of “baghy”, we aimed to reveal to what extent the authors of the judicial tafsīr works are influenced by the sects and how much the judicial tafsīr works reflect the characters and methods of the fiqhworks