Osmanlı Bahriyesine asker alma sistemi (1839-1908)

ÖZET Osmanlı Devleti’nin hem gücünün zirvesinde olduğu dönemde hem de eski kuvvetini kaybetmeye başladığı zamanlarda ordu her daim göz önünde olan unsurların başında gelmekteydi. Çünkü ordunun gücü bir devletin varlığını uzun müddet sürdürebilmesinin odak noktasında yer almaktaydı. Tanzimat öncesinde III. Selim devrinde “Nizâm-ı Cedîd” düşüncesiyle kendini güçlü bir şekilde hissettirmeye başlayan ıslahat düşüncesi 3 Kasım 1839’da Tanzimat Fermanı’nın ilanı ve onu takip eden süreçte zirveye ulaşmıştır. Askerî alandaki düzenlemeler Osmanlı’nın her döneminde olduğu gibi bu dönemde de en başta gelen meselelerdendi. Bu minvalde askerlik hizmetine sene sınırının konması, askere alımlarda kur’a usûlüne geçilmesi, askere alım kanunlarının çıkarılması, gayrımüslimlerin askerlik meselesi üzerinde en fazla durulan konulardı. Kara ordusunun yanında deniz kuvvetlerinin de önemi yadsınamaz bir konumdaydı. Tanzimat dönemiyle birlikte asker alımlarında yapılan düzenlemeler hiç şüphesiz ordunun gücünün belli kısmını oluşturan donanmayı da etkilemiştir. Bu çalışma Tanzimat ile beraber bahriye alanındaki gelişmeleri ve özellikle askere alım kanunları çerçevesinde bahriye askerliğini temele alarak kara ordusu üzerinde toplanmış dikkatleri deniz kuvvetlerine çevirmeyi amaçlamaktadır.ABSTRACT The army was invariably the leading contituent both when the Ottoman Empire reached its zenith and started to lose its previous power, for he army was the focal point of a state in order to maintain its entity for a long time. Before the Tanzimat period (The Reform Era), the conception of reform, which had started to make itself apparent powerfully with the though of “Nizâm-ı Cedîd” (The New Order) under Selim III, reached its peak on November 3rd, 1839 when Tanzimat Fermanı (The Imperial Edict of Reorganization) was proclaimed and continued its effect in the following period. As it was the case in every period of the Ottoman Empire, the military regulations were the leading issue. Therefore, fixing the duration of the military service; transition to selective service, passing laws concerning conscription and the military service of non-muslim citizens were widely discussed issues. As well as the army, the importance of the navy was undeniable. Undoubtedly, conscription regulations made in the Tanzimat period affected the navy, which composed a significant part of the military power. This study aims to attract attention -which is concentrated on the army- to the navy by focusing on the developments in naval foces with the proclaimation of Tanzimat and on naval service especially within the scope of conscription laws