Klasik ve modern Kur’an yorumlarında Ashâb-ı Kehf kıssasının tahlili

KLASİK VE MODERN KURAN YORUMLARINDA ASHAB-I KEHF KISSASININ TAHLİLİÖZETAshâb-ı Kehf kıssası, kendilerini dinden döndürmek isteyen zalim hükümdarın zulmünden kaçıp mağaraya sığınan, sığındıkları bu mağarada Allah tarafından yıllarca uyutulduktan sonra tekrar uyandırılan bir grup gencin hikâyesidir. İslam ve Hristiyan kültüründe önemli bir yere sahip olan bu hâdise, Kur’an’ın on sekizinci suresi olan Kehf suresinde 9.-26. ayetler arasında zikredilmiştir. Allah’a inanmış bir grup gencin mücadelesini anlatan bu kıssa, içerisinde bulundurduğu hisselerle doğuda ve batıda yaygınlık kazanmış, hâdise ve hâdisenin kahramanları Müslüman ve Hristiyan halklar tarafından benimsenmiştir.Tefsirlere ve meallere bakıldığında Ashâb-ı Kehf kıssasının yer aldığı Kehf 18/9-26 ile ilgili çeşitli yorumların yapıldığı görülmektedir. Ashâb-ı Kehf’i oluşturan gençlerin kim olduğu, sayıları, mağarada ne kadar kaldıkları, çok uzun yıllar bedenlerine hiçbir zarar gelmeden nasıl uyutuldukları, Allah’ın bu kıssayı hangi sebeple Kur’an’da zikrettiği, kıssanın muhataplarına sunduğu mesajın ne olduğu konusunda farklı görüşler ortaya konmuştur. Bu tezde bir Kur’an kıssası olan Ashâb-ı Kehf ile ilgili klasik ve modern Kur’an yorumları ele alınmıştır. Bu yorumlar tahlil edilerek Kur’an’ın Ashâb-ı Kehf ile ilgili ne söylediği ortaya konmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler : Ashâb-ı Kehf, Yedi Uyurlar, Rakīm, Yorum, Kıssa.GENERAL INFORMATIONTHE ANALYSIS OF THE QUR'ANIC QISSA ASHĀB AL KAHF IN CLASSİCAL AND MODERN EXEGESİSABSTRACTThe qıssa of Ashāb al Kahf is the story of several young men escaping from a cruel king who does not respect their religion trying to convert them. These young men who seek refuge in Allah hide in a cave, are put the sleep there by Allah and wake up after many years. This story which has an important place in Islamic and Christian culture is narrated in the Qur’an in the chapter entitled “Kahf” in verses 9-26. This story of several young believeres has gained popularity in the East and the West through the messages it conveys. Indeed, this story and its heroes have been adopted by both Muslims and Christians.When tafsīrs and translations of Quran are analyzed, it appears that Kahf 18/9-26 has been interpreted from different viewpoints. Different views have been put forward as regards who constitute Ashāb al-Kahf, how many they are, how long stay in the cave, how they survive without any harm to their bodies, why Allah tells us this story, which messages are conveyed in this story and so on. In this thesis, classical and modern exegesis about the Quranic qıssa Ashāb al Kahf is examined with a view to determining what the Quran tells about Ashāb al-Kahf.Keywords : Ashāb al-Kahf, Seven Sleepers, Rakīm, Exegesis, Qıssa