İdarenin doğal gaz piyasasını düzenleme faaliyeti

ÖZETİDARENİN DOĞAL GAZ PİYASASINI DÜZENLEME FAALİYETİ02.05.2001 Tarihinde yürürlüğe giren 4646 Sayılı Kanun ile bir ağ endüstrisi olan Türkiye Doğal Gaz Piyasasında önemli bir rejim değişikliği gerçekleşmiştir. Birbiri ile bağlantılı piyasa faaliyetlerinin lisans usulüne tabi olarak yürütülmesine ilişkin bu rejim değişikliği İdare Hukukunun belli başlı konuları bakımından bir değerlendirmeyi gerektirmiştir.Yüksek yargı yerlerinin kararları ve öğretinin görüşleri ışığında yeni düzenlemeler incelendiğinde doğal gaz piyasasında iletim, depolama ve dağıtım faaliyetlerinin birer kamu hizmeti niteliğinde oldukları sonucuna varılmıştır. Bu faaliyetlerin tabi olduğu lisansların da kolluğa ilişkin ruhsatlardan bazı yönleri ile ayrıldıkları ve kamu hizmetinin yürütülmesi yöntemine ilişkin oldukları ortaya çıkmıştır.Bahsedilen rejim değişikliği aynı zamanda idarenin, doğal gaz piyasasındaki kamu hizmetlerini bizzat yürütmek yerine, “denetim” kavramı içerisinde mütalaa edilebilecek bir işleve sahip olması sonucunu doğurmuştur. Öğretide “regülasyon” tabir edilen bu işlevin esası itibariyle yüksek yargı yerlerinin kararlarında sıkça başvurulan “gözetim ve denetim” faaliyeti ile ilişkilendirilebilmesi mümkündür. Doğal gaz piyasasına ilişkin düzenlemelerde idarenin denetiminin, iletim, depolama ve dağıtım faaliyetlerinin “kamu hizmeti ilkeleri”’ne uygun biçimde kullanıcılara sunulmasının sağlanması biçiminde belirginleştiği saptanmıştır.Doğal gaz piyasasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu dışında da bazı idarelerin yetkili olabilmesi, yetki çatışması meselesini gündeme getirmiştir. Bu konuya ilişkin değerlendirme sonucunda yetki çatışması olasılığının gerçekleşmesi durumunda esaslı bir çözümüm ancak bu konuda kanunla bir düzenleme yapılması ile mümkün olabileceği sonucuna varılmıştır.ABSTRACTREGULATION OF THE NATURAL GAS MARKETThe legislation of year 2001 had a significant impact on Turkish Natural Gas Market. As the law number 4646 came into force, the old natural gas market regime has changed requiring a new approach regarding Turkish Administration Law. With the examination of this new regime in the light of supreme courts verdicts and doctrine’s opinions following conclusions have been reached: Transportation, storage and distribution activities of natural gas are public services. The administration is no longer the implementor of public services in the natural gas field. It’s main role is “auditing and oversight” which are the two main concepts often referred by the Turkish Constitutional Court and Turkish Council Of State rather than “regulation” preferred by the doctrine.Oversight and auditing focuses on transportation, storage and distribution activities to be in concordance with the public service principles. The possibility of more than one administration being able to exercise power in the natural gas market arises the issue of conflicting authorities. A new legislation to resolve this issue is essential