Değerlerin kazandırılma sürecinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri

Değerler toplumdaki ortak payda ve anlayışın oluşmasında ve sürdürülmesinde büyük önem taşımaktadır. Bu yüzden her toplum ve topluma yön veren otoriteler değerlerin yeni nesillere aktarılmasına büyük önem vermektedir. Ancak bu aktarım toplum içerisinde gelişi güzel biçimde olabilmekte ve bu durum ortak değer anlayışının oluşmasını zorlaştırmaktadır. Eğitim kurumları, programlı ve sistemli bir şekilde yeni nesillereakademik bilgi ve becerilerin kazandırılması yanında onlara hayata dair yaşam becerilerinin ve toplumsal değerlerin kazandırılmasında da önemli rol oynamakla birlikte ortak değer anlayışının oluşmasına katkı sunmaktadır. Ancak yapılan çalışmalar göstermektedir ki günümüzde artan nüfus ile birlikte kalabalıklaşan okul ortamlarında öğretmenler ile öğrenci ilişkisi zayıflamakta ve sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklerden alınanverim düşmektedir. Ayrıca bu durum okuldan kaçma, devamsızlık gibi bir takım disiplin sorunlarına yol açmakta öğrenci sayısının fazlalığından dolayı gerek öğretmen gerekse okul idaresinin veli ile iletişiminde de sorunlar gözlemlenebilmektedir. Öte yandan incelenen ilgili alan yazın içinde okul büyüklüğünün değerlerin kazandırılmasına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin ne düşündüklerine ilişkin bir çalışmaya rastlanmamıştır.Bu bağlamda, okul büyüklüğü boyutunu da içerecek biçimde değerlerin kazandırılma sürecinde yaşanan sorun ve çözüm önerilerine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin ne düşündüklerinin tespit edilmesinin ilgili alan yazına önemli bir katkı yapacağı düşünülmektedir. Bu kapsamda araştırmanın problem cümlesini “Değerlerin kazandırılma sürecinde sosyal bilgiler öğretmenleri hangi sorunlarla karşılaşmaktalar ve bu sorunların çözümüne ilişkin neler düşünmekteler?” sorusu oluşturmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacını değerlerin kazandırılma sürecinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunları ve çözüm önerilerini okul büyüklüğü boyutundasınıflandırmaktır. Bu çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) ile desenlenmiştir. Bu desen, farklı büyüklükteki okullarda çalışan sosyal bilgiler öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin derinlemesine incelenmek istenmesinden dolayı tercih edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma katılımcıları amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olup öğrenci sayısı 400’ün altındaki okullar küçük, 400-900 arası öğrencisi olan okullar orta büyüklükte, öğrenci sayısı 900’den fazla olan okullar ise büyük okul olarak sınıflandırılmıştır. Bu sınıflamaya uygun olarak küçük okullarda görev yapan 6, orta büyüklükteki görev yapan 6 ve büyük okullarda görev yapan 6 olmak üzeretoplam 18 sosyal bilgiler öğretmeni araştırma katılımcısı olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda öğretmenler; sosyal bilgiler ders saatinin az oluşundan dolayı değerlere gereken vurguyu yapamadıklarını, sınıf içi etkinliklere ders saatinin az olması, sınıf mevcutlarının fazlalığı, okul dışı etkinliklerde ise genellikle etkinliklerin kâğıt üzerinden uygulamaya geçirilememesi, üst otoritelerce akademik bilgilerin ve sınav başarılarının önemli görülmesi gibi nedenlerden dolayı değerler eğitiminin aksadığını belirtmişlerdir. Ayrıca katılımcıların nazarında değerler eğitimindeki en büyük sorunun okul ve aile arasındaki değer uyumsuzluğu ve medyanın olumsuz etkisi olduğu görülmüştür.--------------------Values are of great importance in the formation and maintenance of a common denominator and attitude in the society. That is why every society and autorities who direct the society attach great importance to transfer of values to new generations. However, this transfer can be arbitrary within the society, which makes it difficult for the common sense of value to be formed. Educational institutions play an important role not only in acquiring academic knowledge and skills in new generations in a programmed and systematic manner but also in acquiring life skills and social values. They also contribute to the formation of a common sense of value. However, studies have shown that in today’s increasingly crowded school environments, the teacher-student relationship is weakening and the efficiency from in-class and out-of-class activities falls. In addition, this leads to a number of disciplinary problems such as escape from school and absenteeism. Due to the high number of students, there may also be problems in the communication of teachers and school administrations with the parents. On the other hand, when the literature is examined, it is observed that there is no study about what social studies teachers think about school size during the value education process In this context, it is thought that it will be an important contribution to the literature to determine what social studies teachers think about the problems and the solution proposals when the values education is given by considerin the size of the schools. The problematique of the research is “What are the problems faced by the teachers of social studies in the process of values education and what do they think about the solution of these problems?”. The purpose of the study is to present a classification in terms of school size about the problems faced by the teachers of social studies in the process of values education and their solution suggestions. This study is characterized by the phenomenology as a qualitative research method. This research design is preferred because it is sought to deeply examine the views of teachers of social studies working in schools of different sizes on the teaching of values. Semi-structured interview form was used as data collection tool in the research. The research participants were identified bypurposive sampling method, the schools with less than 400 students were classified as small, the schools with 400-900 students as medium size, and the schools with more than 900 students as large school. In accordance with this classification, a total of 18 social studies, 6 of which are working in small schools, 6 of which are medium sized and 6 of which are working in large schools, have been identified as teacher research participants.Research has shown that teachers of social studies have stated that they can not emphasize the value because of the short course hours. They pointed out that the value education is inadequate because of the reasons such as fewer class hours and classroom attendance for in-class activities. It is also mentioned that it is because of the reasons such as usually the activities can not be put into practice and considering academic knowledge andexamination success as more important by the senior authorities. Moreover, in accordance to participants, the biggest problem in values education is the differences in value understanding between scool and family and the negative effect of the media