IMF destekli istikrar programlarında maliye politikasına ilişkin önlemler ve Türkiye örneği 2000-2009

ÖZETIMF’nin 1945’te kurulmasından günümüze kadar olan süreçte IMF ile Türkiye ilişkileri sürekli tartışılmıştır ve halen de tartışılmaya devam etmektedir. Türkiye, IMF’ye üye olan ülkeler arasında IMF ile ilişkisi en fazla olan ülkelerin başında gelmektedir. Türkiye, IMF ile 19 stand-by düzenlemesi yapmıştır. Yapılan düzenlemelerin son 3 tanesi yani 17., 18. ve 19. Stand-by düzenlemeleri son 10 yıl içerisinde yapılmıştır.Bu programlar birbirlerinin devamı niteliğinde olan programlardır. Yapılan bu stand-by düzenlemeleri ile Türkiye’de sıkı maliye ve sıkı para politikaları uygulanması gerektiği belirtilmiştir. Ortodoks istikrar programları niteliği taşıyan bu programlar ile ülke ekonomisinin istikrarlı bir yapıya kavuşturulması amaçlanmıştır. Türkiye bu programlar ile sıkı maliye politikası önlemleri uygulamış, yapısal reform çalışmaları yapmıştır.Uygulanan istikrar programları ve alınan maliye politikası önlemleri ile ekonomide kısmi de olsa bir iyileşme sağlamıştır. Kısmi bir iyileşme çünkü kamu mali yapısında yaşanan bu iyileşme aynı şekilde reel sektörde bir etki göstermemiş hatta ters etki göstermiştir. IMF programlarının tam bir başarı gösterememesinin nedeni, ülkeye hazırlanan programın sadece teorik olarak öngörülmesi ve programın uygulanacağı ülke dinamiklerinin gözardı edilmesidir. Yani IMF’nin, farklı nedenlerle istikrarsız yapıda olan ülkelere aynı reçeteyi sunmasıdır. Anahtar Kelimeler: Türkiye ve IMF, istikrar programları, maliye politikası önlemleri.ABSTRACTSince the establishment of the IMF in 1945, the IMF-Turkey relations have been controversial among the members of the IMF. Turkey has one of the most extensive relationship with it. Turkey has singed 19 stand-by agreements with the IMF. With the last 3, 17.18. and 19th. Arrangements, being signed within the last 10 years. Each of these arrangements serves as a follow up for the previous one. The content of thsese stand-by arrangements demonstrated the need for tight fiscal and monetary policies. These orthodox program had the intention of delivering economic stability in the country. Turkey implemented tight fiscal policy measures and has made structural reform activities with these programs.With the implementation of the stabilization programs and tight fiscal policies, the economy has experienced partial improvement. This is a partial improvement, because the improvements at the public finance structure did not have the same effect on the corporate sector, if not opposite. The reasons that those programs did not deliver complete success is that they put too much emphasis on the theory, with scant attention to the dynamics within the country. In other words, the IMF offers the same recipe to the countries which have the unstable structure for different reasons. Key words: Turkey and IMF, stabilization programs, fiscal policy measure