Bağımlı çalışma ilişkileri kapsamında mevsimlik tarım işçilerinin Malatya örneği üzerinden analizi

ÖZETBAĞIMLI ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ KAPSAMINDA MEVSİMLİK TARIM İŞÇİLERİNİN MALATYA ÖRNEĞİ ÜZERİNDEN ANALİZİ Mevsimlik tarım işçilerinin Türkiye’deki geçmişleri eskiye dayanır. On dokuzuncu yüzyılın sonlarında Çukurova’da yapılan pamuk tarımından bu yana mevsimlik tarım işçilerinin Anadolu topraklarında artarak devam eden varlıkları bilinmektedir. Zaman içinde göç yolları değişse de bereketli toprakların olduğu yerlere her zaman bir işçi akını olmuştur. Şimdilerde hemen hemen her tarımsal ürünün üretiminde mevsimlik tarım işçisi emeği kullanılmaktadır. Bu çalışma hayatları göç ederek geçen işçilerin mevsimlik tarım işlerinde çalışmalarına neden olan ve aynı zamanda işgücü piyasasındaki konumlarını, çalışma ilişkilerini belirleyen etkenler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu etkenler şimdiki şartlardan kaynaklandığı gibi uzun bir geçmişe sahip önemli belirleyenler de bulunmaktadır.Bu nedenle çalışmanın birinci bölümünde kırsal alanda üretim ilişkilerinin dönüşmesine neden olan kırsal dönüşüm ele alınmıştır. Bu dönüşüm yeni ilişkilerin içerisinde mevsimlik tarım işçilerinin konumunu belirlediği gibi kimlerin mevsimlik tarım işçisi olarak çalışacağını belirlemiştir. O yüzden dönüşüm öncesine dair kısa bir başlıktan sonra kırsal dönüşüm ve kente göç süreçleri birlikte ele alınarak mevsimlik tarım işçisi olarak çalışacak olanların nasıl oluştuğu ele alınacaktır.İkinci bölüm mevsimlik tarım işçilerinin çalışma ilişkilerini analizinde kullanılacak bağımlı çalışma ilişkileri kavramı ele alınacaktır. Bağımlı işçilik Marx’ın “ilkel birikim”, “özgür ücretli işçilik” kavramları ve bunlara yönelik eleştiriler ile birlikte değerlendirilecektir. Sonrasında bağımlı işçilik kavramı, bağımlı işçiliği açıklamaya yönelik teorilerden bahsedilecektir.Üçüncü bölüm alan araştırması verilerine dayanarak mevsimlik tarım işçilerinin ikinci bölümde açıklanan özgür ücretli işçilik nitelemesinin ötesinde bağımlı işçi konumunda olduğu açıklanmaya çalışılacaktır. Bu başlık altında mevsimlik tarım işçilerinin bağımlı işçi olarak değerlendirilmesine neden olan akrabalık ve ataerkil ilişkilerinin etkisiyle şekillenen çalışma ilişkileri ele alındıktan sonra bu ilişkilerin özgür karar verme hakkını ortadan kaldıracak şekilde kurulmasına neden olan sosyal ve ekonomik faktörler ele alınacaktır.Anahtar kelimeler: mevsimlik tarım işçileri, bağımlı işçi, kırsal dönüşüm, Güneydoğu Anadolu’da feodal üretim ilişkileriABSTRACTANALYSIS OF SEASONAL AGRICULTURAL WORKERS UNDER BOUNDED LABOR RELATIONS OVER MALATYA EXAMPLE The history of seasonal agriculture workers in Turkey went very old. It is known the increasing existence of seasonal agriculture workers from the cotton agriculture in Çukurova at the end of nineteenth century to today. Although the migration roads have been changed in time, there have been always workers’ rush to the productive lands. In nowadays, for the production of almost every agricultural product, the seasonal agricultural workers are used. This study focuses on the aspects causing the workers spending their lives on migration roads to work at seasonal agricultural works as well as determining their positions in labor market and working relations. These aspects are caused by the today’s conditions and there are also important aspects having long history.Therefore, in the first chapter of the study, rural transformation causing the production relations to be converted in the rural area is examined. This transformation determines the position of the seasonal workers within the new relations and also identifies who works as a seasonal agriculture worker. So that, after a short view to the pre-transformation era, the rural conversion and migration to urban are studies jointly and how those to work as seasonal agriculture workers is to be created shall be reviewed.In the second chapter, the term of bounded working conditions which is used to analyze the working relations of seasonal agriculture workers shall be studied. The dependent working shall be evaluated together with the terms of “primitive accumulation” and “free paid worker” of Marx as well as the critiques towards them. Then, the theories for the term of bounded labour shall be mentioned.The third chapter will try to explain why the seasonal agriculture workers are bounded workers besides the description of free paid workers which explained in the second chapter. After examining the working relations formed by the affects of relativity and patriarchal relations which caused to consider the seasonal agriculture workers as dependent workers, social and economical factors causing these relations to be established as removing the right to decide freely shall be evaluated.Key words: seasonal agricultural workers, bounded labour, rural transformation, feudal production relations in Southwest Anatolia