Din eğitimi sürecinde Hz. Musa’nın yeri

ÖZETHz.Musa, Allah tarafından kendisine kutsal kitap olan Tevrat'ın veril-diği peygamberlerden biridir. Geldiği toplum İsrailoğulları toplumudur. Yükümlü bulunduğu dinî İsrailoğulları'na kabul ettirebilmek "davranış kazandırma, dav-ranış değiştirme, davranış geliştirme" oluşturabilmek için uyguladığı eğitim ve din eğitimi metodları araştırmamızın konusunu oluşturmaktadır.Hz.Musa'dan Kur'an-ı Kerim'de 34 sure, 131 ayet ve 136 yerde (doğru-dan ayet değil ayet içerisinde) bahsedilmektedir. Dolayısıyla araştırmanın belgele-rini bu ayetler oluşturmaktadır. Konu sınırlandırıldığında, zikredilen ayetler çer-çevesinde Hz.Musa'nın sahip olduğu dinî, mensubu bulunduğu topluma kabul etti-rebilmek için ortaya koyduğu faaliyetler bütününün ele alındığı görülecektir.Kur'an-ı Kerim'de Hz.Musa ile ilgili geçen tüm olaylar bir nevi İsrailoğulları'nın tarihidir. Hz.Musa'dan bahseden ayetler ondan sadece bir kişilik olarak bahsetmez. Eski Mısır'ın dinî, siyasî ve ekonomik yapısı ile bir bütünlük arzeden olaylar akışı içerisinde onun mücadelesi anlatılır. Bu durum, Hz.Musa o-layını, içinde bulunduğu şartlar muvacehesinde değerlendirmemize de imkan ta-nımaktadır.Hz.Musa'nın hayatı esasen İsrailoğulları'nın kurtuluş, özgürlük ve yük-seliş mücadelesini anlatmaktadır. Kur'an bu anlatımla aynı zamanda bir toplu-mun hangi şartlarda bağımsız olabileceğinin, gelişebileceğinin temel kriterlerini verdiği gibi şüphesiz yok oluşun sebeplerini de açıkça ortaya koymaktadır. Böylece Peygamberlerin olgularının anlatılması, onların eğitim amacı taşıdığını da ortaya koymaktadır.Hz.Musa olgusu ile hürriyet, bağımsızlık gibi değerlerin yüceliği, siyasi devlet nizamı, öğrencilik ve onun şartlarına riayet etme, sabır, yumuşak davran-ma, dinleme ve soru sorma, otorite gibi değerlerin eğitim açısından yerini görmüş bulunmaktayız. Kur'an'ın amacı, Hz.Musa örneği ile gösterilen bu değerleri İsrailoğulları'na ve onların şahsında tüm insanlığa göstermektir. Hz.Musa'nın dev-let adamlığı, din adamlığı, eğitimciliği göz önünde bulundurularak incelenirse olay kıssa olmaktan çıkacak ve Kur'an'da anlatış gayesi öğretilerek erdemli bir hayat sürebilecek bir toplum vücuda getirilebilecektir.SUMMARY Prophet Moses is a messenger to who Allah sent the holy book Old Testament. He was sent to children of Israel. The training methods he adopted in order to 'teach how to act, how to change attitude, how to improve attitude' and the religious education he gave to children of Israel, are the cores of our research. Holy Quran refers to Prophet Moses in 131 verses and at 136 places (not directly but in a verse). Therefore, the research will be based on these verses. As the subject is restricted, we will see all the personal efforts Prophet Moses made in order to make his community embrace his religion. Events related about Prophet Moses in the Holy Quran, can also be viewed as the history of Children of Israel. The verses referring to Prophet Moses, also inform us about the religious, political and economical structure of ancient Egypt and his struggle within such a context. And these verses help us understand Prophet Moses along in the circumstances he lived in. The life of Prophet Moses also informs us about the independence, freedom and rise of Children of Israel. Holy Quran shows us the way a community can be independent and develop in such conditions and also relates the reasons of their destruction. Explanation of the lives of prophets proves that they aimed to invite people to religion and educate them accordingly. In Prophet Moses' life, we see the importance of values like freedom, independence as well as the role of political state order, learning, obeying the leader, patience, being kind, listening and asking and authority in education. Holy Quran explains these values to the whole world with the life of Prophet Moses. When his life is examined in terms of his statesman qualities, educator qualities, his life will also help us build a community that is capable of living a virtuous life