New age hareketi: modern bir dinsellik biçiminin sosyo-kültürel analizi

ÖZETYirminci yüzyılda özellikle yüzyılın ikinci yarısından sonra yeni dini, yarı-dini, spiritüel gruplar ve hareketler ortaya çıkmıştır. Bu hareketlerden biri olarak Anglosakson dünyada ortaya çıkan ve tarihi-kültürel ve sosyolojik bakış açılarından ele aldığımız New Age modern toplumda ezoterik ve seküler unsurların kesiştiği alanda ortaya çıkan modern bireyci-işlevselleşmiş bir dinsellik biçimidir.Tezimizin ilk bölümünde modern dinsellik biçimlerinin genel karakteristiklerini ve New Age’in kavramsal yönünü ele aldık ve ayrıca Yeni Dini Hareketler ve New Age Hareketi arasındaki benzerlik ve farklılıkların altını çizdik.İkinci bölümde New Age Hareketinin tarihi ve kültürel arkaplanında yer alan ve ona söylem ve niteliklerini veren ondokuzuncu ve yirminci yüzyıldaki ezoterik, spiritüel, dinifelsefi ve psikolojik grupları inceledik. Üçüncü bölümde New Age Hareketindeki görüşleri çeşitlilikleri ve birbirlerinden farklılıkları sebebiyle ayrıntılı değil genel ve ardındaki anlam itibariyle inceledik. Ele aldığımız bu nitelikler New Age’in temel anlamını taşımaktadır ve hareketin başlangıcından bu yana belirli görüş ve uygulamalarda bazı unsurlar değişmekle birlikte değişmeden kalmışlardır.Dördüncü bölümde hareketin toplumsal ve yapısal boyutunu içeren ABD ve Avrupa ülkelerindeki anket ve araştırmaları kullanarak hareketin organizasyonel yapısı, New Age gruplarının dinamikleri ve New Age’cilerin toplumsal ve demografik özellikleri üzerinde durduk.ABSTRACTThe twentieth century, especially the second half of it, has witnessed the emergence of new religious, quasi-religious, and spiritual groups and movements more than the traditional ones. Among these the New Age movement, which originated in the Anglo-Saxon world as a modern individualistic religious conception with a mixture of esoteric and secular elements embedded in modern society, deserves a closer look. And what I try to do in this dissertation is to throw a descriptive light on the movement, with particular emphasis being made on its cultural and socio-historical perspectives.Thus, in the first chapter, I evaluate the New Age movement with reference to conceptual and general characteristics of modern forms of religion and also outline the similarities and differences between the New Age and other New Religious Movements.In the second chapter, I examine the historical and cultural background of the movement and it place among the esoteric, spiritual, religious, philosophical and psychological groups and movements in the nineteenth and the twentieth centuries, which provide the discourse and characteristics of the movement.In the third chapter, I look into the ideas lying at the center of the movement and their meaning. In fact, the above mentioned characteristics contain the essential meaning of the movement, which remained the same from the beginning of the movement though some of the elements in these ideas and practices changed in time.As for the fourth and final chapter, which mostly depend on the survey and research results done in the USA and European countries, here I try to focus on the organizational structure of the movement and the dynamics of the New Age groups as well as the social and demographic characteristics of the movement