Gelişmekte olan ülkelerde izlenen para politikaları ve 1980 sonrası Türkiye’ de yapılan para politikası uygulamaları

ÖZETBu çalışmanın amacı, ekonomi politikaları içinde önemli bir yeri olan para politikalarının etkinliğini, gelişmekte olan ülkeler açısından değerlendirmek, para politikası araçlarının kullanımının zaman içinde ülke örnekleri ile incelenerek nasıl bir gelişme çizgisi izlediğini göstermek ve Türkiye'de 1980 yılından günümüze kadar uygulanmakta olan para politikalarının gelişimini ele almaktır. Gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye'de uygulanan ekonomi ve para politikaları ile bu politikalar çerçevesinde kullanılan para politikası araçlarının gelişimi büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. Türkiye'de de 1980 sonrası para politikası önemli ölçüde değişmiştir.önce günlük kur uygulamasına geçilmiş,ancak kurlar üzerinde baskı oluşunca TCMB kurları yeniden belirlemeye başlamıştır. Faiz oranları da serbest bırakılmış, fakat 1982 yılında banker krizi çıkınca faiz oranları tekrar TCMB tarafından belirlenmeye başlamıştır. 1986 yılında para politikasına önemli yenilikler getirilmiş, yeni para politikası araçları uygulanmaya başlamıştır. 1987 yılında APİ para politikası aracı olarak kullanılmaya başlamıştır. 1990 yılında TCMB parasal program uygulamasına geçmiştir. İlk parasal program olan 1990 yılı programında belirtilen hedefler yaklaşık olarak tutturulmuştur. 1992 parasal programında da ilk programda olduğu gibi bilanço kalemlerinden bazıları için hedefler belirlenmiştir. Ancak bu hedeflere ulaşılamamıştır.1998 yılı para programında ise bilanço kalemleri değil, bazı parasal göstergeler için hedefler belirlenmiştir.Ancak bu program da başarısız olmuştur. 9 Aralık 1999 tarihinde IMF ile yapılan anlaşma çerçevesinde yeni kur ve para politikası uygulamasına geçilmiştir. Bu program 2000 yılının Kasım ayına kadar başarıyla yürütülmüş, ancak bu ayda çıkan krizle programda kesintiler meydana gelmiş, bu olumsuzluklar giderilememiş ve Şubat 2001 tarihindeki yeni bir krizle bu program da terkedilmiştir.ABSTRACTIn this study the effectifness of monetary policies, which take an important place among economic policies is exemined in the terms of developing countries and development of monetary policies which have been maintained in Turkey since 1980 is handled. Monetary policies and their tools which have been use in turkey and other developing countries are similar. In Turkey monetary policies have been changed since 1980. At first daily exchangerate policies had been used, then Central Bank of Turkey determined rates. In 1986 monetary policy was reviewed and new monetary policy tools were implemented.In 1990 Central Bank of Turkey began to applied monetary program. The goals of monetary program of years 1990 appproximately were reached. In monetary program of years 1992 the numbers of marks were determined like first program though the goals of the program were reached. In the frame of stand by agreement which was maidwith IMF in 1999, the new stabilization program began to apply at the beginning of 2000. The program of years 2000 successifuly were maintained until November 2000. The crisis which appeared in November affect the program and following crisis which appeared in February 2001 put an end to the program