Tekstil sektöründe bir araştırma: hizmet- içi eğitim programlarının çalışanların iş tatmini ve iş stresi üzerindeki etkisi

ÖZETBu araştırma çalışanlara yönelik çeşitli hizmet-içi eğitim programlarının (doğrudan iş stresini azaltıcı ve iş tatminini yükseltici programlar dışında) çalışanların iş tatmini ve iş stresi üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmak; çalışanların demografik (cinsiyet, yaş, eğitim, gelir, medeni durum, çocuk sayısı, sağlık) ve mesleki (çalışma süresi, konum, bölüm, devamsızlık, toplantıya katılım) özellikleriyle onların iş tatmini ve iş stresi arasındaki ilişkilere bakmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya İstanbul'da tekstil sektöründe, hazır giyim alanında faaliyet gösteren Eroğlu Şirketler Grubu idari kadro çalışanlarından 121 kişi katılmıştır. Çalışanlara "Kişisel Bilgi Formu", "Eğitim Programı Anketi", "Minnesota Tatmin Ölçeği" ve "İşe Yönelik Stres Ölçeği" uygulanmıştır. İş tatmini üç farklı boyutta - içsel, dışsal ve genel iş tatmini olarak - ele alınmıştır. İstatistiksel değerlendirmelerde yüzde ve frekans hesapları, ilişkisiz grup t-testleri, Pearson Çarpım Momentler Korelasyon Katsayısı ve tek yönlü varyans analizleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, katıldıkları hizmet-içi eğitim programlarıyla çalışanların iş tatmini ve iş stresi arasında bir ilişkinin olmadığını göstermiştir. Çalışmada iş tatmini ile iş stresi arasında bulunan olumsuz ilişkinin istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı görülmüştür. Demografik ve mesleki özellikler incelendiğinde, diğerlerine oranla 18-24 yaş grubunun, gelir durumu düşük olanların ve İdari İşler bölümünde çalışanların tatmin düzeylerinin daha düşük; bir çocuk sahibi olanların tatmin düzeylerinin daha yüksek; üst kademe yöneticilerin ve her gün birden fazla toplantıya katılanların stres düzeylerinin daha düşük olduğu görülmüştür. Bu çalışma bir şirket çalışanlarıyla sınırlandırılmıştır. Hangi sektörde olursa olsun, eğitim programları, iş tatmini ve iş stresiyle ilgili konular işletmeler açısından gittikçe önem kazandığından, ilerde yapılacak çalışmalarda çok sayıda işletmenin ele alınması ve bu şekilde ortaya çıkan sonuçların tüm evrene genellenmesi önerilmektedir.ABSTRACTThis study aimed to investigate the effects of in-service training programs (except directly job satisfaction increasing & stress reducing programs) on employees' job satisfaction & job stress; to examine the relationships between employees' demographic (sex, age, education, economic & marital status, number of children, health) & occupational (tenure, position, department, absenteeism, participation to meetings) characteristics & their job satisfaction & job stress. Four measurement scales - "Personal Information Questionnaire", "Educational Program Questionnaire", "Minnesota Satisfaction Questionnaire" & "Job Related Stress Index" were used here & data was collected from 121 employees from Eroğlu Group Companies, which take action in textile sector, ready-made clothing area in Istanbul. Job satisfaction was hold in three forms: intrinsic, extrinsic & total. The Pearson r, frequency & percentages, t-tests for independent samples & ANOVA's were used to analyze the data statistically. According to the results, there was no correlation between employees' participation to various in-service training programs & their job satisfaction & job stress. The negative correlation between employees' job satisfaction & job stress wasn't statistically significant enough. Job satisfaction of employees who is 18-24 years old, whose economic status is "low" & who work in Administration were very low; job satisfaction of married employees who has one child was very high; job stress of employees who everyday participate to one or more meetings & top managers were very low. This study was limited with one company. Because in-service training, job satisfaction & job stress are important topics for associations, for the future studies it is recommended to work with more companies & have more data that can be generalized to all textile sector associations