Feyz-i Kâşânî'nin 'es-Sâfî' adlı tefsiri bağlamında Ehl-i Sünnet-Şîa ihtilafına konu olan ayetler - tahlil ve değerlendirme-

Ehl-i Sünnet ile Şîa arasında ihtilafa sebep olan belli başlı konuları Mollâ Muhsin Muhammed b. Şâh Murtazâ b. Şâh Mahmûd-ı Kâşânî’nin (ö.1090/1679) ‘es-Sâfî fî Tefsîri’l-Kur’ân’ adlı tefsir eseri üzerinden ele alan bu çalışmanın giriş bölümünde öncelikle Feyz-i Kâşânî’nin Şîa tefsir tarihindeki yeri belirlenmeye çalışılmış, daha sonra tefsirdeki metodu ve kaynakları incelenmiştir. Araştırmanın birinci bölümünde, her müfessirin yaşadığı çağın çocuğu olması gerçeğinden hareketle Kâşânî’nin yaşadığı dönemin dini ve kültürel durumu ele alınmış, daha sonrasında ise hayatı ve eserlerine değinilmiştir.Araştırmanın ikinci bölümünde ise her iki tarafın da kendi görüşlerinin doğruluğunu ispat etmek üzere Kur’ân’dan referans gösterdikleri âyetler incelenmiş ve tefsir ilminin kriterleri esas alınarak her iki tarafın delilleri değerlendirmeye tâbi tutulmuş, mezhebi ilke ve kriterlerin âyetlerin anlaşılmasına etkisinin olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu yapılırken mukayese etmek açısından Ehl-i Sünnet’e ait belli başlı tefsirlere de –çoğunlukla Râzî tefsiri- başvurulmuştur. Bu tarz mukayese çalışmalarında dikkati çeken objektiflik probleminin üstesinden gelmek için mümkün olduğu kadar tarafların ana kaynaklarına müracaat edilmiş, İslami ilimlerin birbirleriyle bağlantılarının dikkate alınmadığı bir araştırmanın bütüncüllükten uzak olacağı düşüncesinden hareketle interdisipliner bir çalışma yapılmıştır. --------------------This study aims at dealing with the main issues that lead to conflicts between Ahl-i Sunnah and Shia in the context of es-Safi fi-Tafsir al-Qur’an by Mullah Muhsin Muhammad b. Shah Murtazâ b.Shah Mahmud al-Kâshânî (1090 / 1679). In the introductory part of our study we have attempted to determine the significance of Fayz Kâshânî in the history of Shia tafsir tradition and examined his method and sources in tafsir. In the first part of the research, the religious and cultural situation of the period in which Kashanî lived was discussed considering the fact that a scholar is a child of the age in which he lives, and then his life and works were addressed.In the second part of the research, the verses that both sides refer to from the Qur'an in order to prove their own points of view were examined and the evidences of both parties were evaluated based on the criteria of tafsir, and we have aimed to determine whether the sectarian principles and criteria had an influence on their understanding of the verses. For this aim, in order to make a comparison, the main commentaries of Ahl-i Sunnah (mostly Râzî tafsir) were referred to. In order to overcome the objectivity problem as much as possible, which is hard to avoid in this kind of comparative studies, we have consulted only to the primary sources of the parties and conducted an interdisciplinary study with the idea that a research which does not take into account the interconnections between Islamic sciences would not be integrated