Türk romanında sanatkâr kahramanlar (1923 - 60)

Bu çalışmada 1923-60 arası yazılan ve sanatkâr kahramana sahip romanlar incelenmiş, sanatkâr kahramanların romanlarda nasıl bir görünüm ve işleve sahip olduğu, sanatçının neden bir roman kahramanı olarak seçilmiş olabileceği sorusu merkezinde açığa çıkarılmaya çalışılmıştır. Mesleği sanatkârlık olan kahramanların dışında amatör olarak sanatla ilgilenen ya da sanatla ilgili görüşlerini romanlarda dile getiren kahramanlar da incelemenin kapsamı içine alınmıştır. Sanatkâr kahramanlar kişilik, sanatkârlık ve çevre başlıkları temelinde incelenerek onları sanatkâr olmaya götüren mizaç özellikleri, çevre şartları ortaya çıkarılmaya çalışılmış, sanatkâr kahramanın sanatında varmaya çalıştığı hedefler ve bu yolda ortaya koyduğu ürünler tahlil edilmiştir.Çalışmanın giriş bölümünde sanatçı kavramını belirginleştirmek için üzerinde her zaman tartışmaların olduğu sanat, sanatçı ve sanat eseri kavramlarına ve Batı edebiyatında künstlerroman olarak adlandırılan ve bir sanatçının sanatçı olma yolculuğuna odaklanan roman türüne değinilerek literatürde bu alanda yapılan çalışmalara göz atılmıştır. Çalışmada sanatların geleneksel tasnifi esas alınarak yapılan bölümlendirmeye uygun olarak 1. bölümde sese ve söze biçim veren/fonetik sanatlar olarak edebiyat ve müzik sanatlarıyla meşgul olan yazar, şair ve müzisyen kahramanlar incelenmiştir. 2. bölümde maddeye biçim veren/plastik sanatlarla uğraşan ressamlar, heykeltıraşlar ve Türk-İslam süsleme sanatları olan hat, ebru ve tezhip sanatlarının sanatçıları olan hattat, tezhipçi ve ebrucu kahramanlar incelenmiştir. 3. bölümde harekete biçim veren/dramatik sanatlarla uğraşan tiyatro oyuncuları, sinema oyuncuları, sahne sanatçısı, kantocu ve dansçı kahramanlar incelenmiştir. --------------------In this study, the novels written between 1923-60 and having artistic heroes were examined. How artistic heroes have an appearance and function in novels are tried to be revealed by focusing on the question why the artist may have been chosen as a hero. In addition to the heroes who are crafts men, those who are interested in art as amateurs or who express their opinions about art in novels are also included in the scope of the study. Artistic heroes were examined on the basis of personality, art and craftmenship and environment, it was tried to reveal the natural tendency and environmental conditions that led them to be artists. The goals that the artistic heroes try to reach in his art and the products he put forward in this way were also analyzed.In the introductory part of this study, in order to clarify the concept of artist, the concepts of art, artist and art work which are always debated and the type of novel which is called as kunstlerroman in Western literature which focuses on an artist’s journey to become an artist were examined. In this study, in accordance with traditional classification of arts in the first chapter, the author, poet and musician heroes who are interested in literatüre and music arts as phonetic arts that form sound and word were examined. In the second part, painters, sculptors and calligraphers, illuminators and marbling heroes who are the artists of calligraphy, marbling and illumination as Turkish-Islamic ornamental arts were examined. In the third chapter, the actors, theatrical actors and the performers/ dancers who form the movement and who deal with the dramatic arts were examined