Askeri ceza muhakemesi hukukunda hazırlık soruşturması

ÖZETCeza muhakemesi bir suçun işlenip işlenmediği şüphesi ile başlar ve bu şüphenin yenilmesine kadar iddia, savunma ve yargılama niteliğindeki bir dizi faaliyetten oluşur. Ceza muhakemesinin ilk aşamasını hazırlık soruşturması safhası oluşturur. Basit bir şüphe üzerine başlayan hazırlık soruşturmasında bu şüphenin gerçekte suç olup olmadığı araştırılır. Araştırma sonunda şüphe yeterli ise Savcı kamu davası açar. Aksi takdirde kovuşturma son soruşturmaya geçilmeden bitirilir.Hazırlık soruşturması, kendisinden sonra gelen son soruşturmayı hazırlayarak bu safhanın daha iyi, çabuk ve güvenceli bir şekilde yapılmasını sağlar. Bu safhada deliller toplanır, önleyici koruma tedbirleri alınır. Devletlerin kendi varlığını korumak için oluşturdukları ordunun gereksinimi nedeniyle ortaya çıkan Askeri ceza muhakemesi hukukunda ceza muhakemesi hazırlık soruşturması ve son soruşturma adıyla iki safhadan oluşmaktadır.Hazırlık soruşturmasını temel olarak Askeri Savcı yürütür. Askeri Savcı ancak teşkilatında mahkeme kurulan Komutan'ın soruşturma emri verdiği hususlarda hazırlık soruşturmasına başlayabilir. Hazırlık soruşturması esnasında Askeri Savcıya birliklerde disiplin subayı, disiplin amiri ve askeri kolluk kuvvetleri yardımcı olurlar. Askeri Savcı gerektiğinde diğer kolluk kuvvetlerinden de faydalanabilir. Hazırlık soruşturmasının amacı maddi gerçeğe ulaşmaktır. Bu amaç bazen kişi hak ve özgürlükleri ile çatışabilir. Bu nedenle günümüzde ceza muhakemesinin amacı hukuk devleti ilkesi çerçevesinde insan haklarını koruyarak maddi gerçeğe ulaşmaktır. Bu amaç doğrultusunda son soruşturmanın kısa sürede bitirilmesi için delilleri toplayarak hazırlayıcılık işlevini, suç şüphesi taşıyan olayları araştırarak suç teşkil etmeyen olayları ayırıp, mahkemelerin gereksiz yere meşgul edilmemesini sağlamak suretiyle ayıklayıcılık işlevini yerine getirir.Hazırlık soruşturmasının sonunda Askeri Savcı isnadın kuvvetli olduğuna karar verirse kamu davası açarak ceza uyuşmazlığını son soruşturmaya taşır. Buna karşılık isnadın zayıf olduğu veya olayın suç tiplerinden birine girmediğini değerlendirildiğinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı vererek ceza uyuşmazlığını son soruşturmaya taşımaz. Son soruşturmanın kısa bir sürede bitirilmesi ve soruşturmaya tabi tutulan kişilerin hukuksal durumlarının bir an önce açığa çıkartılarak gereksiz yere sanık konumunda bulundurulmaması hazırlık soruşturmasının iyi bir şekilde yapılması ile mümkündür. Bu nedenle hazırlık soruşturmasını yaparken bireysel haklar ile toplum faydasının dengede tutulması gerekir. ABSTRACTPRELİMİNARY İNQUİRY İN LAW OF MİLİTARY CRİMİNAL PROCEDURECrimimal proceeding begins with the suspicion that whether a crime is commited or not and consists of a set of action namely prosecution, defense and criminal proceeding. The first step of criminal proceeding is preliminary inquiry. Whether this suspicion in real is a crime or not is investigated in the preliminary inquiry proceeding which begins with a simple suspicion. At the end if this suspicion is enough public prosecutor institutes a case by an indictment. In other case public prosecutor decides not to prosecute. Preliminary inquiry enables last investigation to be carried out in a better, faster, effective way. To make this possible in this phase evidences are collected and protective measures are taken Criminal proceeding in military criminal procedure law, which stems from need of army constituted by states to protect themselves, consists of two phases, preliminary inquiry and final inquiry (trial).Mainly military public prosecutor carries out preliminary inquiry. Military public prosecutor can only carry out investigation for cases that inquiry order is given by commander of corps under which militaray tribunal is established. During this process prosecuting officer, disciplinary superior and military police helps military public prosecutor. If the need arises military public prosecutor can use police and gendermary forces.Aim of preliminary inquiry is to find material fact. Sometimes this aim may conflict with individual rights and freedoms. Because of this today aim of law of criminal procedure is to find the material fact in the light of rule of law principle by protecting human rights. So as to realize this aim preliminary inquiry performs its preparatory function by collecting evidences to conclude inquiry in a short period of time and performs its picking out function by investigating cases which have suspicion of crime and selecting the ones which are not criminal to make tribunals not to be engaged.At the end of preliminary inquiry if military public prosecutor realizes that evidences of accusation are enough he institutes a case, in this way he starts final inquiry. If he concludes that evidences of accusation are not enough or act in dispute is not defined in criminal code as criminal in nature and a penalty is not provided for it by a law makes an end of inquiry by deciding not to prosecute. To finishing final inquiry in a short period of time and not to remain people who is subject to inquiry in a state of accused by clarifying their legal position is only possible with execution of preliminary inquiry properly. For this reason during execution of preliminary inquiry individual rights and public benefit must be kept in balance