Merkez Bankası kur müdahelelerinin döviz piyasası oynaklığına etkisi: Euro ve Dolar örneği

ÖZETMERKEZ BANKASI KUR MÜDAHALELERİNİNDÖVİZ PİYASASI OYNAKLIĞINA ETKİSİ: EURO ve DOLAR ÖRNEĞİRisk yönetimi, finansal piyasalarda son 20 yıldır kullanılan önemli metodlardan biridir. Bu noktadan hareketle çalışmada oynaklık belirlemesi kullanılmıştır. Çalışmada döviz kuru getirilerinin oynaklık modellenmesi ile asimetri ve kaldıraç etkisi, uzun hafızanın varlığı incelenerek Merkez Bankası döviz kuru müdahalelerinin koşullu varyansa etkisinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. 26 Şubat 2001 ile 30 Aralık 2009 tarihleri arasındaki Merkez Bankası Euro/TL ve Dolar/TL efektif satış kur değerleri kullanılarak oluşturulan getiri serileri değişken olarak seçilmiştir. DLEUR ve DLDOL serilerinde ARCH etkisine rastlanmış, buna bağlı olarak koşullu değişen varyans modellerin karşılaştırılması yapılmıştır. Elde edilen tahmin ve yapılan öngörülerde başarılı sonuç veren modeller incelenmiş; çalışma sonucunda Euro için ARMA(1,2) – GJR-GARCH(2,1) ve Amerikan Doları için ARFIMA(0,d,1) – GARCH(1,1) en başarılı modeller olduğu saptanmıştır. Ayrıca modeller için teorik dağılımlar arası karşılaştırma yapılmış ve çarpık Student-t dağılımı her iki değişken için de daha anlamlı bulunmuştur. Daha sonraki aşamada önemli bulunan kırılma günleri kapsam dışı tutularak modelleme simülasyonları tekrarlanmış ve Euro getirilerinde müdahalelerin oynaklık üzerinde belirli bir etkisine rastlanmaz iken Amerikan Doları üzerinde pozitif ve anlamlı bulunmuş ve bunun belirsizliği artırdığı şeklinde sonuçlanmıştır. ABSTRACT CENTRAL BANK INTERVENTIONS and IMPACTS OVER EXCHANGE MARKET VOLATILITY:AN EMPIRICAL ANALYSIS of EURO and DOLLARRisk Management, of the last two decades, is one of the frequently-used tools. Accordingly, volatility modelling is referring as the starting point. In this study, modeling exchange rate return volatility, asymmetric and leverage effects, tail types, short and long memory potentials of time series are also investigated. Besides testing the hypothesis of “Central Bank Exchange Rate Interventions are Impacting Exchange Rate Volatility” is the aim of the research. The study is conducted on Central Bank USD/TL and EUR/TL return series(selling) for the dates between 26.02.2001 and 30.12.2009. In both series, ARCH effects are detected and in connection with this conditional heteroscedastic models are applied and compared. Upon estimating the forestated models and forecasting, best performing models for DLDOL and DLEUR are found respectively, ARFIMA(0,d,1) – GARCH(1,1) and ARMA(1,2) – GJR-GARCH(2,1). Comparing theoretical distributions, Skewed Student-t distribution indicates far significant outcome for both series. Subsequently, significant breaks are excluded from the framework and repeated the same modeling simulations. As consequence, while there is not such relevance detected for Euro series, the interventions have increasing effect over US Dollar rates volatilty, causing more uncertainty and ambiguity