Çağdaş Türk resminde dışavurumculuk

ÖZETÇağdaş sanatın öncü akımı ve 19.yüzyıl sonunda ortaya çıktığı Almanya'da ''Yeni İnsanı'' yaratan Dışavurumculuk'un gerisinde yatan toplumsal nedenler, sosyo-ekonomik bunalımlar, siyasi ve düşünsel farklılıklar, tüm dünyadaki kültürel alanlara resim sanatına kazandırdığı görme farklılıkları ve üslup yenilikleri incelendi. Türkiye'nin kültürel, geleneksel, tarihi ve coğrafi farklılıklarından doğan özel durumu göz önünde bulundurularak, tarihsel çağlardaki ve çağdaş sanat uygulamalarındaki sanatsal gelişimi araştırıldı. Bu kaotik ve sınıflandırılması oldukça zor konular içinde Dışavurumculuk'un izleri ve gelişmeleri izlenmeye çalışıldı. Çağdaş sanat akımlarını ve Dışavurumculuk'un etkileri ile uygulamaları; Şişli Atölyesi, 1914 kuşağı, Müstakil Ressamlar Cemiyeti, D Grubu, Yeniler, On'lar gibi gruplar ve ''Yeni Figürasyon'', ''Yeni Dışavurumculuk'' gibi sanatsal oluşumlar içindeki ressamların çalışmalarında gözlemlenmiştir. Dışavurumculuk Soyut Sanat'ın öncü akımı olduğundan ve bu akımlarıda etkilediğinden Çağdaş Türk Resmi'nde köklü bir geçmişi olan soyut ilgilerinin Soyut Sanat akımlarıyla girişilen sentez çabaları incelenmiş soyut ve figüratif resmin sorunsalları üzerinde durulmuştur. Soyut sanatımız ile Soyut Dışavurumculuk akımının sentezleri ve figüratif resim ilgilerinin ''Yeni Figürasyon'' ve ''Yeni Dışavurumculuk''a varan gelişimi araştırıldı. 1923'ten günümüze Çağdaş Türk Resmi'ni etkileyen oluşumlar üzerinde durulmuştur. Dışavurumculuk'un öngördüğü bireysellik düşüncesi 1950'lerden sonra özellikle 1980'lerde sanatçıların üsluplarına yansıdığı görülmüştür. Çağdaş Türk Resmi'nde Dışavurumcu bir gruba rastlanılmadığı gibi bireysel üslup uygulamalarında pek çok akımın, ekolün ve üslubun çeşitliliği gözlemlenmiştir. Bireysel üsluplar içinde Dışavurumculuk saptaması yapılmış, Dışavurumcu özellikler taşıyan, Yeni Dışavurumcu ressamlara ve Alman Dışavurumculuk'unun akım özelliklerine benzer üslubundan ötürü Fikret Muallâ Saygı'nın sanatına ve yaşamına yer verilmiştir.SUMMARYSocial reasons, socio-economic crises, and political and intellectual differences underlying Expressionism which is the avant-garde movement of modern art and which created Neo-Man in Germany where it had emerged in the late 19th Century, and the differences of opinion and stylistic innovations that it brought to cultural fields and the art of painting all over the world were reviewed.Considering that Turkey’s status is special due to its cultural, traditional, historic and geographical differences, its artistic development in terms of historic ages and modern works of art was reviewed. This paper tries to observe the traces and developments of Expressionism inside these chaotic and difficult to classify issues. Influences and applications of modern art movements and of Expressionism were observed in the works by the artists who had participated in such groups as Şişli Workshop, generation 1914, Association of Independent Artists, Group D, Yeniler and On’lar, and in such artistic movements as “Yeni Figürasyon” (New Figuration) and “Yeni Dışavurumculuk” (New Expressionism). Since Expressionism is the avant-garde movement of abstract arts and influenced them, the efforts to synthesize the abstract interest whose roots date back to a long time in modern Turkish art with abstract arts were reviewed, and problems of abstract and figurative arts were focused on. Synthesis of Turkish abstract art and the movement of abstract Expressionism, and the development of the interests in figurative art to “Yeni Figürasyon” and “Yeni Dışavurumculuk” were reviewed.Formations that influenced modern Turkish art from 1923 to date were focused on. It has been observed that the idea of individuality as suggested by Expressionism reflected to the artists’ styles after the 1950s, especially in the 1980s. It has been observed that no Expressionist group emerged in modern Turkish art, that works of individual styles indicate many different movements, schools and styles, and that Expressionism can be found in individual styles; so that the art and life of Fikret Mualla Saygı were reviewed on the grounds that his style is similar to those of the painters having Expressionistic characteristics, painters of the New Expressionism, and to the movement of German Expressionism