Anayasa mahkemesi’ne bireysel başvuru kararları ışığında tutuklama

Ceza yargılamasının amacı yalnızca maddi gerçeği ortaya çıkarmakdeğil, aynı zamanda mahkeme kararı ile suçluluğu tespit edilen kişiyi cezalandırarakadaleti sağlamak ve böylece kamu düzenini korumaktır. Suçluluğu konusunda hakkındahüküm verilmeyen kişi, masumiyet karinesi gereği henüz suçsuz sayılacağından kişininbu aşamada cezalandırılması düşünülemez. Ancak, suçluluğu konusunda kuvvetli şüphebulunan kişilerin; kaçmalarını, delilleri karartmasını, tanık, mağdur ya da başkalarıüzerinde baskı kurmasını önlemek amacıyla ya da kanunda belirtilen bir tutuklamanedeninin var sayılabileceği diğer hallerde tutuklanmaları mümkündür. Temel insanhaklarından olan kişi özgürlüğüne doğrudan müdahale eden ve ceza yargılamasındasadece bir araç olan tutuklama koruma tedbirine, kanunda gösterilen şartları oluşsa bileistisnai hallerde son çare olarak başvurulmalıdır. Ayrıca mevzuatımızda tutuklamakararı verilmesi konusunda emredici bir düzenleme de bulunmadığından, nedentutuklamaya ya da devamına karar verildiği hâkim ya da mahkeme tarafındangerekçelendirilerek açıklanmalıdır.Anayasa’da Türkiye Cumhuriyeti’nin nitelikleri arasında sayılan insanhaklarına saygılı bir hukuk devleti olma özelliğinden dolayı yargılama sonucundakişinin beraat etme ya da sadece adli para cezası ile cezalandırılma ihtimali de bulunduğundan, kişi özgürlüğünü ihlal eder şekilde uzun süreli tutukluluk hallerinesebebiyet verilmemeli, tutuklamanın geçici bir tedbir olduğu unutulmamalıdır.2010 yılında 1982 Anayasası’nda yapılan değişiklikten sonra, hukukumuza“bireysel başvuru” kurumu getirilmiştir. Anayasa ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesikapsamında yer alan temel hak ve özgürlüklerin Anayasa Mahkemesi tarafındankorunması amacıyla kişilere tanınan bireysel başvuru hakkı ile Anayasa Mahkemesi,yargılama makamları tarafından verilen tutuklama kararlarının kişi özgürlüğü hakkıkapsamında ihlal oluşturup oluşturmadığını inceleyecek ve ihlal tespitinde bulunduğutakdirde ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için gerekenlere hükmedecektir. İnsanhaklarının korunması yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin değil, diğer yargısalmakamların da görevleri arasında olduğundan, Anayasa Mahkemesi tarafından verilenkararların diğer derece mahkemelerince de benimsenerek işbirliği içinde hareketedilmesi önem arz etmektedir. Bu anlamda Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvurukararlarından da yeri geldikçe örnekler verilerek, tutuklama önemli yönleriyleaçıklanmaya çalışılmıştır.--------------------The purpose of the criminal proceedings is not only to reveal the material truth,but to punish the person who has been found guilty by a court decision and thus topreserve the public order by providing justice. However, judicial activities on thesubject of guilt is not completed, the person who is not judged about the presumption ofinnocence is not yet guilty. Arrest is such a protection measure that the fundamentalhuman rights person directly intervenes in his freedom. For this reason, it is necessaryto apply as a last resort in exceptional cases without forgetting that the arrest is only atool in the criminal proceedings.Following the amendment made in the 1982 Constitution in 2010, individualapplication’’ institution was brought to our law. In order to protect the fundamentalrights and freedoms covered by the European Convention on Human Rights by theConstitutional Court, the right to individual applications has been granted so that theConstitutional Court examines whether the detention decisions in practice constituted aviolation within the scope of the right to freedom of person.Our Constitution is unique because of our respect for the rule of law to humanrights as enumerated in the nature of the Republic of Turkey, in exceptional cases andarrests must be remembered that an interim measure should be applied as a last resort.as a result of the trial, the person may be acquitted or punished only by a judicial fine;therefore, long-term detention should not be caused in violation of the freedom of theperson.Moreover, since there is no mandatory regulation in our legislation, it shouldbe noted that the reason for the arrest or continuation of the decision is to be justified bythe judge or the court. There was an attempt to explain the important aspects of thearrest by giving examples from the individual application decisions of the ConstitutionalCourt