İstanbul’daki diyaliz merkezlerinin mevcut durum saptama araştırması

Bu çalışma İstanbul il sınırları içinde toplam 28 kamu ve özel diyaliz merkezinde gerçekleştirilmiştir. Bu merkezlerin 17'si özel diyaliz merkezi, 3'ü devlet hastanesi, 3'ü SSK hastanesi ve 3'ü de üniversite hastanesi diyaliz merkezleridir. Tüm merkezlerde toplam 412 hastaya ulaşılmıştır. 177 hasta anket uygulamasını kabul etmiştir. Ziyaret edilen seansta 205 çalışan ile görüşülmüştür. Bunların 115 tanesi çalışan tatmini anketini cevaplandırmayı kabul etmişlerdir. Çalışmaya alınan çalışanların %76.5'i kadın, %23.5'i erkektir. Çalışmaya katılan hastaların % 57,9' u erkek, % 42,1' i de kadındır.Çalışanların işyerlerinin fiziki özelliklerine ait memnuniyet puanlarını 100 puan üzerinden 54.05 + 16.66 olarak tespit edilmiştir. Bu değer aritmetik ortalamanın üstünde olsa da düşüktür. Özel diyaliz merkezleri fiziksel yeterlilik açısından en üst seviyededir. Ancak çalışanların işlerine ait bazı özelliklerin yeterlilik puanlarına bakıldığında ise en düşük memnuniyet düzeyi özel diyaliz merkezlerine aittir. Buna rağmen işlerinden tatmin olma durumları ölçüldüğünde özel diyaliz merkezi çalışanlarının tatmin düzeyi diğer kurum çalışanlarının tatmin düzeylerine göre daha yüksektir. Ödüllendirme uygulamasının özel diyaliz merkezlerinde daha fazla olması da özel diyaliz merkezlerinin çalışan motivasyonu açısından daha duyarlı olduklarını düşündürmektedir. Çalışmaya alınan hastaların toplam memnuniyet puanı 92.44 +12.86 olarak bulunmuştur. Bu durum hasta memnuniyetinin diyaliz merkezlerinde üst düzeyde olduğuna işaret etmektedir. Özel diyaliz merkezlerinin memnuniyet puanlarının devlet+SSK ve üniversite+vakıf merkezlerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ancak hastaların tedavi olacakları merkezi seçmelerinde en etkili faktör "sosyal güvence nedeniyle sevk"tir. Bunun nedeni de diyaliz hizmetinin ülkemizde kamuya ait olması ve kamunun özel sektörden hizmeti satın alıyor olmasıdır. Diyaliz işlemi esnasında kullandıkları malzeme türü nedeni ile üniversite hastanelerinin klinik kalite konusunda daha özenli olduğu tespit edilmiştir.Özel diyaliz merkezlerinin tamamında özel eğitim almamış hemşire olduğu saptanmıştır. Diyaliz merkezleri yönetmeliğine göre bu mümkün değildir. Bu durum merkezlerin günümüz koşullarında yeterli oranda denetlenmediğini düşündürmektedir.Yönetici pozisyonda çalışanlar astlarının ekip çalışması yapmasını beklemezken, yönetici pozisyonunda olmayan çalışanlar da yöneticilerinin yönetim eğitimi almış olmalarını beklememektedir Oysa günümüz sağlık yönetim sistemlerinde organizasyon, ekip çalışması ve yönetim eğitimi almış yöneticilerin varlığı gün geçtikçe önemini arttırmaktadır. Bu durum diyaliz merkezleri çalışanlarının toplam kalite yönetimi ve süreçlerinden uzak olduklarını düşündürmektedir.Günümüzde bekleyen önemli sorunların başında diyaliz merkezlerinin fiziksel niteliklerinin arttırılması, hizmetlerde kalite ve standardizasyon, iç ve dış müşteri beklentilerinin cevaplanabilmesi önemli bir sağlık yönetimi sorunu olarak karşımızda durmaktadır.2000'li yıllara ulaştığımız bu dönemde sağlık yöneticilerinin temel hedefi kaliteli hizmet sunumu anlayışında kalite güvence sistemlerine dahil olabilmiş, modern altyapı ve teknoloji ile donatılmış diyaliz merkezlerine sahip olmak olmalıdır. This thesis is based on my studies in 28 public and private dialysis centers in Istanbul, distributed as 17 private centers, 3 state hospitals, 3 SSK hospitals and 3 university hospitals.I have contacted with 412 patients and 177 of them have agreed to complete the questionnaires. I have also contacted with 205 staff and 115 of them have agreed to complete the questionnaires. The sex distribution of the patients are 57,9% male and 42,1% female. The sex distribution of the staff is 76,4% female and 23,5% male. The work environment satisfaction of the staff has been graded as 54,05 + 16.66 out of 100. This is not a good result although it is above average. Private centers are better in physical condition however staff satisfaction on work environment is lower. Job satisfaction is higher in private centers. The bonus system is more developed in private centers and this indicates that private centers are more concerned about motivation of staff.Patient satisfaction has been graded as 92.44 + 12.86 indicating that satisfaction is high. Patient satisfaction seems to be higher in private centers as compared to state + SSK and university+foundation hospitals and /or centers. The patients are usually referred by the social security service to providers therefore do not choses dialysis centers themselves. This is due to the domination of the public services in Turkey. The university hospitals give more importance to quality in equipment used in dialysis.The nurses are not trained properly in private centers. This is not acceptable as per the regulations. This indicates that regular audits are not held.Management does not look for team work and the staff does not look for management trained in hospital management although team work and management trained in hospital management is getting to be a requirement. This indicates that management and staff are both far away from quality concepts.The dialysis centers have to improve in quality and standardize procedures to satisfy internal and external customers , in the future. The manangement of dialysis centers have to concentrate on quality systems and sophisticated technology and staffing