Mübadelenin Edirne Vilayeti uygulaması ve sosyo-ekonomik etkileri

ÖZETMÜBADELENİN EDİRNE VİLAYETİ UYGULAMASI VE SOSYO-EKONOMİK ETKİLERİGöçler sadece demografik yapıda değil, ekonomik faaliyetlerin niceliği ve niteliği üzerinde de değişimlere neden olurlar. Ancak Edirne’de Türk Yunan nüfus mübadelesinin uygulaması ve kentin sosyo ekonomik yapısında meydana getirdiği değişimler şimdiye dek incelenmemiştir. Bu çalışmada; Edirne’deki nüfus mübadelesinin yanı sıra; mübadelenin toplumsal, kültürel, demografik ve ekonomik yapıdaki etkilerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışma esnasında ekonomik ve sosyal tarih araştırmalarından, istatistik çalışmalarından, Paşaili Gazetesinin haberlerinden, Edirne’ye iskân edilen mübadillerle ilgili önemli bilgiler içeren, Edirne Merkezine İskân Gören Mübadil ve Gayri Mübadil Göçmenlere Mahsus Defter’den yararlanılmıştır. Çalışma sürecinde Edirne’nin sosyal ve ekonomik tarihi, nüfus mübadelesine giden süreç, mübadelenin Edirne’deki uygulaması, mübadilleri üretici duruma getirmek için yapılan çalışmalar ve mübadelenin etkileri irdelenmiştir. Türkiye genelinde en fazla mübadilin Edirne’ye yerleştirildiği, 90.000 Rum’un ayrıldığı kente, 40.041 mübadilin iskân edildiği, 1914’e göre 100.000 eksilmesine karşın kent nüfusunun homojen hale geldiği, gelen mübadillerin büyük bölümü çiftçi olup köylere iskân edildiğinden tarım ve hayvancılık sektöründe azalma olmadığı gibi birçok alt üretim dalında artış yaşandığı, ancak zanaatlar, sanayi ve ticaret alanında aynı durum söz konusu olmayıp mübadele öncesine göre önemli boşlukların oluştuğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler : Nüfus mübadelesi, fuzuli işgal, emvali metruke.ABSTRACTTHE EDİRNE PROVİNCE PRACTİCE OF THE POPULATİON EXCHANGE AND İTS SOCİA-ECONOMİC EFFECTSMigrations affect not only demographic constitution but also quality and quantity of economic activities. However, making population exchange and its results on socioeconomic issues in Edirne haven’t been examined so far. In this study the effects of population exchange in the cultural, social, economic and demographic constitution as well as population exchange have been aimed. During the study I have made use of economic and history researches, statistics, news from the paper called Paşaili, from a document titled “refugees and non-refugees who were settled in Edirne document” that includes very useful information about the refugees housed in Edirne. During the study, the socioeconomic history of Edirne, road to population exchange, practise of population exchange in Edirne, studies carried out to make refugees more productive have been scrutinized. It showed us that the highest number of refugees was housed in Edirne, 40.041 refugees have been settled to the city where 90.000 Greek left, that the city became more homogenous. Despite the 100.000 decrease of population, there wasn’t any decrease in agriculture and stockbreeding as most of refugees were farmers and they were settled in villages, yet the same situation didn’t go for the industry and trade, with sharp decreases when compared to the pre-population exchange period.Keywords : Population exchange, unlawful detainer, abandoned goods