İmam hatip ortaokulu meslek dersleri öğretim programlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi

15 yıllık bir aradan sonra öğrencilere kapılarını tekrar açan imam hatip ortaokulları, bilimsel yönden araştırılması gereken birçok alanı bünyesinde barındırmaktadır. Eğitim sisteminin önemli bileşenlerinden biri olan öğretim programları günümüz eğitim anlayışında temel tartışma konularından birini teşkil etmektedir. Bu çalışmada İmam Hatip Ortaokullarında okutulmakta olan meslek dersleri öğretim programlarının, bu programların uygulayıcısı olan öğretmenlere göre değerlendirilmesi konu edilmiştir.Betimsel tarama yönteminin tercih edildiği araştırmada, öğretmenlerin bakış açısıyla öğretim programlarının mevcut durumunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Belirlenen problem ve alt problemlerin araştırılarak, öne sürülen denencelerin geçerliliğinin sınanmasına imkân sağlayacak 42 ölçek maddesi ile araştırmanın verileri toplanmıştır. Bir öğretim programının temel boyutlarını oluşturan; hedefler, içerik, öğrenme öğretme ve ölçme ve değerlendirme alanlarını değerlendirebileceği düşünülen 42 maddelik ölçekle öğretmenlerin imam hatip ortaokullarında okutulmakta olan meslek dersleri öğretim programlarına ilişkin görüşleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesinde frekans dağılımı, aritmetik ortalama ve standart sapma kullanılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin sahip olduğu çeşitli değişkenlere göre programlara ilişkin algılarının değişiklik gösterip, göstermediği de çoklu guruplarda tek yönlü varyans analizi (Anova), ikili guruplarda ise T-Testi ile analiz edilerek, betimlenmiştir.Araştırmanın sonucunda elde edilen sonuçlar şunlardır:İmam hatip ortaokulu meslek dersleri öğretim programlarının; hedefler ve ölçme-değerlendirme boyutlarına göre içerik ve öğrenme öğretme boyutlarına ilişkin daha olumsuz bir algıya sahip oldukları söylenebilir. Madde bazında yapılan analizlerde öğretmenlerin, maddelerin birçoğuna ilişkin orta düzeyde bir algıya sahip olduğu; ancak öğrenciler için belirlenen hedeflerin ulaşılabilirliği, meslek derslerinin birbiri ile içerik bakımından uyumu, içerikte yer verilen ünite ve konuların birbirini tekrar eder nitelikte olması, programların etkili olarak uygulanabilmesi için gereken ideal ders süresi, içeriğin öğrenciye aktarılabilmesi için gereken mesleki yeterlik, uygulama sürecinde öğretmenlere ihtiyaç duyulan rehberliğin yapılma durumu, okulların fiziki özellikleri, programlar kapsamında sunulan ders kitapları, ünite sonlarında verilen değerlendirme etkinlikleri ve ölçme değerlendirme için öngörülen gerekli süre konularında olumsuz bir algıya sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğretim programlarının; öğrencileri imam hatip liselerine hazırlayıcı niteliği, İslam’ın insan hayatındaki yeri ve önemini kavratma, bilgisayar destekli eğitim araç ve gereçlerini kullanmaya elverişli içeriğe sahip oluşu, öğrenci merkezli eğitim anlayışına uygunluğu, işlenen konuya uygun materyal kullanımı ve öğrencilerin öğrenme sürecine aktif olarak katılımına imkân verme gibi kriterler yönüyle öğretmenlerce başarılı bulunduğu anlaşılmıştır.Guruplar arasında yapılan karşılaştırmalarda mesleki kıdem, mezun olunan lisans programı, ortalama sınıf mevcutları, cinsiyet, görev yapılan okulun öğretim şekli değişkenlerinin farklı düzeylerde de olsa öğretmen görüşleri üzerinde belirleyici bir etkisinin olduğu, eğitim düzeyi değişkeninin ise öğretmen görüşleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı ortaya çıkmıştır. Araştırmanın son kısmında ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda genel bir değerlendirme yapılarak, çeşitli önerilerde bulunulmuştur.--------------------The Imam Hatip Middle Schools which have opened their doors to the students again after 15 years, have many areas that need to be investigated scientifically. Teaching programs, one of the important components of the education system, constitute one of the main topics of discussion in today's educational understanding. The subject of this study is to evaluate the vocational course teaching programs taught at Imam Hatip Secondary Schools according to the teachers who are practicing these programs.In the study where the descriptive scanning method is preferred, it is aimed to evaluate the current situation of teaching programs from the point of view of the teachers. By examining the identified problems and sub-problems, the data of the research with 42 scale items that allow the validation of the hypotheses put forward are collec-ted.The basic dimensions of a teaching program are; it was tried to put forward the opinions of the teachers about the vocational course teaching programs being taught in The Imam Hatip Secondary Schools by the 42-item scale which is thought to be able to evaluate the targets, content, teaching-learning and measurement evaluation fields. In the analysis of obtained data, frequency distribution, arithmetic mean and standard de-viation were used in the evaluation of teachers’ opinions. In addition, according to various variables that teachers have, the perceptions of programs may or may not be represented by multiple groups' one way analysis of variance (ANOVA) and in binary groups by T-Test.The results of the research are:The vocational courses of İmam hatip secondary school; they have a lower positi-ve perception of content of teaching and learning dimensions, according to their goals and measurement-evaluation dimensions. In substance-based analyzes, teachers have a moderate perception of the material; however, it is necessary to ensure that the goals set for the students are attainable, that the vocational courses comply with each other in terms of content, the units and topics involved in the content are repetitive, the ideal course duration for effective implementation of the programs, the physical characteris-tics of the schools, the textbooks presented within the programs, the evaluation activities given at the end of the unit, and the time required for the assessment and evaluation. In addition teaching programs; to make students understand the place and importance of Islam in human life, to have content suitable for use of computer aided instructional materials, to adapt student-centered education understanding, to use materials that are appropriate to the subject matter and to enable students to participate actively in the learning process, were found at a high level of positive perceptionIt was found that there was no significant effect of the education level variables on the teachers' opinions on the vocational seniority, the graduate degree program, the average classroom availability, gender, the variables of the education style of the school on the basis of different levels. In the last part of the research, a general evaluation was made in the direction of the results and various suggestions were made