Beşşar Esad’ın siyasi ve ekonomik dışa açılım politikaları

ÖZET 1990’lı yılların başında Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra Batılı devletlerce oluşturulmaya çalışılan yeni dünya düzeninden en fazla etkilenen Orta Doğu ülkesi, dış politikasını iki kutuplu uluslararası sistemdeki güç dengelerine ve Sovyetler Birliği’nden gelen askeri ve ekonomik yardıma bağlayan Suriye olmuştur. Suriye’nin, globalleşme, liberal demokrasi, serbest piyasa ekonomisi, insan hakları, uluslararası hukuk gibi değerleri savunduğunu söyleyen Batılı dünya içinde kendine yer bulma çabası, Hafız Esad iktidarının son on yılında başlamış olsa da planlı bir reform hareketi, 2000 yılında Beşşar Esad’ın iktidara gelmesiyle uygulamaya konmuştur. Beşşar’ın başlattığı siyasi ve ekonomik reform hareketi, iktidarının ilk yıllarında Suriye’nin liberalleşmesi ve dışa açılımı açısından önemli değişimleri beraberinde getirmiştir. Batılı gözlemcilerin “Şam Baharı” olarak adlandırdıkları bu dönemde Suriye yönetimi, ülkedeki sivil toplumun ve serbest piyasa ekonomisinin gelişimini teşvik etmiş ve cesaretlendirmiştir. Suriye yönetiminin reformu destekleyen tavrına rağmen “Şam Baharı” dönemi kısa süre sonra devletin baskıcı politikalarının ortaya çıkmasıyla sona ermiştir. “Şam Baharı” döneminden sonra reform süreci dalgalı bir seyir izlemiş ve istikrarlı bir ilerleme kat edememiştir. Uluslararası sistemdeki değişimler ve Suriye iktidarındaki güç dengeleri reform sürecinin yöntemini, kapsamını ve hızını etkilemiştir. Suriye, Orta Doğu’daki diğer devletlere göre demokratik bir dönüşümü gerçekleştirebilecek alt yapıya ve tecrübeye daha fazla sahip olmakla birlikte, içten ve dıştan Beşşar yönetimine yönelen tehditler, güvenlik ve demokratikleşme arasındaki çelişkinin yaşanmasına yol açmaktadır