Hz. Peygamber’in nübüvvetini kanıtlama açısından Beşairü’n-Nübüvve

ÖZETBeşâirü’n-nübüvve, Hz. Muhammed’in önceki dinî metinlerde haber verildiğini ifade eden bir kavramdır. İslâm geleneğinde Hz. Muhammed’in peygamberliğini ispat yöntemlerinden biri olarak kullanılan bu düşüncenin kaynağı Kur’an’da yer alan bilgilerdir. Kadîm dinî geleneklerin ve metinlerin çoğunda zamanın sonlarında gelecek bir kurtarıcı inancı mevcuttur. Bununla birlikte Kur’an, geleceğe dair böyle bir beklentiye yer vermediği gibi Hz. Muhammed’in son peygamber olduğunu ve onun Yahudilik ve Hıristiyanlık başta olmak üzere önceki geleneklerde geleceği haber verilen kişi olduğunu vurgular. Hz. Muhammed’in Kitab-ı Mukaddes’te haber verildiği konusu erken dönemlerden itibaren müslümanlarla Ehl-i Kitap arasında gerçekleşen teolojik tartışmaların ana gündemlerinden biri olmuştur. Bu çalışma, yahudi ve hıristiyan geleneğin kurtarıcı beklentilerinin, Hz. Muhammed’in peygamberliğine delil olarak kullanılması problemini tartışmaktadır. Kur’an öncesi toplumlarda mevcut olan kurtarıcı beklentisi incelenmekte ve bu beklentinin peygamberlikle ilişkisi ele alınmaktadır. Konu erken dönem teolojik tartışmalar bağlamında beşâir-tahrif ilişkisi çerçevesinde araştırılmaktadır. Ayrıca Tevrat ve İncil kavramlarıyla Kur’an’da ve İslâm literatüründe ne kastedildiği tespit edilmeye çalışılmakta ve Kitab-ı Mukaddes metinlerinin hangi ölçüde delil olarak kullanılabileceği tartışılmaktadır. Araştırmada erken dönemlerden itibaren müslüman kelamcılar ve reddiye yazarları tarafından Hz. Peygamber’in nübüvvetini ispat bağlamında Kitab-ı Mukaddes metinlerinden getirilen deliller, metnin bağlamı ve tarihî arka planı bakımından değerlendirilmektedir. Ayrıca erken dönem yahudi ve hıristiyan teologların beşâret düşüncesine yönelik itiraz ve eleştirilerine yer verilmiştir. Anahtar Kavramlar: Kelam, Hz. Peygamber, Tebşirat, Kitab-ı Mukaddes, Tahrif, Reddiyeler, Paraklet, Mesih ABSTRACTBeshair al-nubuvvet is a concept which refers to the claim of being Prophet Muhammad prophesied in the Bible. This idea is one of the methods employed in the Islamic tradition to prove the prophethood of Prophet Muhammad. The source of this idea is Qur’an. The most ancient religious traditions and texts speak of a savior who will come at the end of times. However, this belief is not included in the Qur’an with such a precise manner. Unlike, Qur’an indicates that Prophet Muhammed is the last prophet and person who expected by the Jews and Christians. The issue of being Prophet Muhammed prophesied in the Bible has been one of main items of polemical literature between Muslims and Ahl al-Kitab, Jews and Christian. This study discusses the issue of the expectations of Jews a redeemer, and the same by Christians, as a proof to being Prophet Muhammad the true prophet. For this, the thesis focuses on the expectation of a redeemer by related communities from pre-Islamic period and their relation to prophethood. The subject is studied in the frame of bashair and tahrif relationship in the early theological debate. In addition, it is tried here to present what is intented in Quran and Islamic literature by the terms of Tevrat (Hebrew Bible) and Injıl (Christian Bible) and to what extent they can be used as proof. The texts from the Bible which referred to by early Muslim Kalam scholars and Polemicists as proofs to being Prophet Muhammad (pbuh) true prophet are evaluated from the points of view of context and historical background. Also, this work includes the objections and critiques by early Jewish and Christian theologians against the concept of Beshair al-nubuvvetKey words: Kalam, Prophet Muhammed, beshairu’n-nubuwwe, Bible, falsification (Tahrif), Polemics, Paraclet, Mesiah