Osmanlı İmparatorluğu’nda Arnavut ve Arap Milliyetçilikleri (1908-1918)

ÖZETBatı’da gelişen milliyetçilik fikrinin etkisiyle ortaya çıkan Arnavut ve Arap milliyetçiliği, Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasında önemli bir rol oynamıştır. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kültürel bir hareket olarak ortaya çıkan bu iki milliyetçi hareket yüzyılın sonunda siyasal bir nitelik kazanmıştır. Arnavut ve Arap milliyetçiliği modern düşüncenin Balkanlar ve Ortadoğu’ya girişi ile eşzamanlı bir gelişim göstermiş olmakla beraber, sadece Osmanlı tarihi açısından değil aynı zamanda Balkanlar ve Ortadoğu tarihi açısından da önemli sonuçlar doğurmuştur.Bu çalışmada, Osmanlı İmparatorluğu içerisinde Arnavut ve Arap milliyetçiliğinin hangi saiklerle ortaya çıktığı, nasıl geliştiği ve imparatorluk içerisinde ne gibi sonuçlar doğurduğu ele alınmıştır. Çalışmanın ana amacı; Osmanlı İmparatorluğu çatısı altında yüzyıllarca asli unsurlar olarak yaşamış olan Arnavut ve Araplarda milliyetçi fikirlerin nasıl geliştiğini ve bu iki hareketin benzerliklerini ortaya koymaktır. Bu amaçla, Arnavut ve Arap milliyetçiliği tarihi boyutu ve konjonktürel şartları dikkate alınarak söz konusu hareketlerin nasıl bir gelişim gösterdiği incelenmiştir.ABSTRACTThe Albanian and Arab Nationalist movements emerging under influence of nationalist ideas evolving in Western Europe played an important role in disintegration process of Ottoman Empire. These two nationalist movements firstly emerging as cultural movements from the second half of 19. century transformed to political struggles. As an internal part and vehicle of Modern thoughts, nationalism developed synchronically with modernism in Balkans and Middle East and has the importance not only regarding to Ottoman history but the history of Balkans and Middle East. With which incentives Albanian and Arab Nationalism emerged in Ottoman Empire and how they developed and which consequences they brought about are addressed in this study. The main theme of the study is to discuss how Albanian and Arab Nationalism in Ottoman Empire were evolved and to exhibit similarities and common aspects of two nationalist movements. Hence historical dimensions and conjectures of Albanian and Arab nationalism was also analyzed in the thesis